تاوان تنفس جنگل های شمال را ارسباران می دهد، تبر فقر بر تن درختان - راه ساری

سال جاری این چندمین بار است که کاربران فضای مجازی در آذربایجان شرقی از آنچه آن ها قتل عام درختان می نامند، ناراحت می شوند و به عکس ها و اخبار منتشرشده واکنش نشان می دهند.

مدت هاست که مطالب گسترده ای در مورد قلع و قمع درختان مناطق مختلف تبریز توسط شهرداری منتشر می گردد و مسئولان و مردم نسبت به آن واکنش های مختلف و متعددی نشان می دهند، اما حالا با کشیده شدن مسئله به حوالی کلیبر و جنگل های ارسباران، دیگر موضوع، یک دغدغه شهری نیست، حتی یک دغدغه استانی هم نیست.

شمالی کوچک در آذربایجان

شهری دورافتاده و خواب آلود در میان کوه های سر به فلک کشیده ای که قله هایشان در زیر مه غلیظ از دیده پنهان شده اند. مکانی است عالی؛ به طراوت و سر سبزی انگلیس و ورای ذهنیت ما از طبیعت کویری و خشک ایران. این توصیف یک گردشگر کانادایی از کلیبر است. همان جایی که به بهشت گمشده آذربایجان و حتی ایران مشهور است.

اَرَسباران یا قره داغ، ناحیه کوهستانی وسیعی است در شمال استان آذربایجان شرقی، که از شمال کوه قوشا داغ در جنوب اهر تا رود ارس گسترده است. در سال 1976، یونسکو 72٬460 هکتار از اراضی منطقه، در محدودهٔ 40 °38 تا 8 °39 شمالی و39 °46 تا 2 °47 شرقی، را به عنوان ذخیره گاه زیست کره ثبت کرد.

متخصصان حوزه گردشگری و محیط زیست، کلیبر و جنگل های ارسباران را یک شمال کوچک در آذربایجان شرقی معرفی نموده اند، اما کسی به حرف هایشان اهمیت چندانی نداده است، اگر داده بود، حالا به جای عکس های درختان قطع شده، عکس های سلفی گردشگران در مناطق بکر ارسباران به دست می رسید.

حتی یک اصله از درختان جنگل های ارسباران قطع نشده است

داور نامدار، مدیرکل منابع طبیعی آذربایجان شرقی تایید می نماید که درختانی در آن ناحیه قلع و قمع شده اند: اما درختان متعلق به جنگل های ارسباران و مناطق حفاظت شده نبودند.

او برای خبرنگاران شرح می دهد که یکی از سیاست های سازمان جنگل ها و مراتع کشور همین است: هرسال 1میلیون اصله صنوبر بین باغداران توزیع می کنیم تا بعد از یک مدت مشخص، توسط بهره برداران مورد استفاده قرار بگیرند.

نامدار مدعی است که حتی یک اصله درخت از درختان جنگل های ارسباران قطع نشده. او می گوید: درخت هایی که قطع شده اند متعلق به باغات بوده اند و باغداران خودشان درختان را در اختیار بهره برداران و صاحبان صنایع قرار داده اند.

مدیرکل منابع طبیعی آذربایجان شرقی می گوید که سال گذشته مجلس، قانونی درخصوص استراحت 10ساله درختان استان های شمال کشور تصویب کرد. او باور دارد همین باعث شده اکنون تقاضا برای بریدن درختان در سراسر کشور افزایش یابد.

سال گذشته طرح استراحت 10ساله جنگل های شمال کشور توسط سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری به دولت ارائه و به تصویب هیئت دولت رسیده است، نه مجلس.

خداکرم جلالی، رئیس این سازمان در 30تیر سال 96 اعلام نموده بود: طرح توقف بهره برداری از جنگل ها همان طرح تنفس است که به صورت کامل تا انتها سال جاری اجرایی می گردد و به تدریج با همکاری مجریان طرح های جنگل داری بخشی از بهره برداری متوقف خواهد شد.

او همچنین گفته بود که طرح های مربوط به برداشت چوب متوقف نمی گردد و در برنامه ششم توسعه زراعت چوب هکتار گسترش می یابد.

حالا مدیرکل منابع طبیعی آذربایجان شرقی این طرح را به فال نیک می گیرد: بالاخره اشتغالی برای بخش خصوصی ایجاد می گردد و از طرفی دیگر باغداران سود مالی کسب می نمایند.

آنچه اداره کل منابع طبیعی اعلام می نماید، این است که قطع درختان باغات حوالی ارسباران با مجوز سازمان جهاد کشاورزی انجام شده و کاملا قانونی است.

قانونی اما تاسف برانگیز

اما نماینده مردم کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس اینگونه فکر نمی نماید. قلی الله قلی زاده از این موضوع با ابراز تاسف یاد می نماید و می گوید: بیش تر از یک سال است که کارخانجات چوب بری شمال به درختان باغات کلیبر روی آورده اند.

او در مصاحبه با خبرنگاران قلع و قمع درختان منطقه را خطری جدی برای محیط زیست و فضای سبز می داند: باغداران حتی اجازه بریدن درخت هایی مثل درخت های گردو را هم که بار می آورند می دهند و اگر این روال ادامه داشته باشد، در آینده ای نه چندان دور کلیبر به کویری بی آب و علف تبدیل می گردد.

مسائل مالی و فقر تا ریشه درختان نفوذ نموده است

نماینده مردم کلیبر در مجلس شورای اسلامی می گوید: احساس می کنم مردم و باغداران بخاطر مسائل مالی و برطرف احتیاج به این وادی ورود نموده اند و حتی اجازه بریدن درختان 200ساله را هم می دهند.

او اذعان می نماید که قانونا این کار مسئله ای ندارد اما یک روال بد است که اکنون به جان منطقه ارسباران افتاده و هرروز بر شدت آن افزوده می گردد.

طبق گفته قلی زاده، باید درختانی که مخصوص این امر یعنی استفاده در کارخانجات چوب سازی و کاغذسازی هستند در باغات پرورش داده و سپس قطع شوند آن هم به شرط جایگزین کردن شان تا آسیبی به فضای سبز منطقه تحمیل نگردد.

این موضوع چند مدت است که فکرم را مشغول نموده است. درخت های ما را می برند و به عنوان خوراک به کارخانه های شمال می فرستند. این را قلی زاده می گوید و اضافه می نماید: نمی دانم باید چه کنیم.

فروش درختان به کارخانه ها به خاطر مسائل مالی، فرضیه ای است که نماینده کلیبر مطرح می نماید. اما مدیر کمیته امداد این شهرستان هم تایید می نماید که کلیبر و ارسباران منطقه محرومی است.

اکبرعلی پورفرد در مصاحبه با خبرنگاران می گوید: در کلیبر 2 هزار و 200 خانوار تحت پوشش کمیته امداد هستند که شامل 6 هزار نفر می گردد؛ یعنی 12 درصد از جمعیت این شهرستان تحت پوشش کمیته امداد هستند و این امر ناشی از محروم بودن منطقه است.

هرروز از درختان منطقه کم می گردد، به هردلیلی و به هرشکلی و این باعث حساسیت فراوان مردم آذربایجان شده است.

کلیبر را بهشت گم شده آذربایجان معرفی می نمایند، بهشتی لبریز از ظرفیت های طبیعی و گردشگری و تاریخی. بهشتی که با اتخاذ بعضی سیاست ها، می توان چشمه های درآمد را از کنار درختان سبزش جاری شوند، البته اگر تا آن موقع درختی بماند.