مکانیزم ماشه یا مکانیزم مذاکره؟ - راه ساری

به گزارش گروه دیگر رسانه های خبرنگاران، اعضای دائم و غیر دائم شورای امنیت سازمان ملل روز گذشته درباره قطعنامه پیشنهادی آمریکا در مورد تحریم تسلیحاتی ایران رای گیری کردند. قطعنامه پیشنهادی دو بند مقدماتی و دو بند عملیاتی داشت و خواهان تمدید محدودیت های تسلیحاتی ایران تا تصمیم ثانوی شده بود. قطعنامه جدید نسخه تعدیل شده قطعنامه قبلی آمریکا بود. هر چند که این قطعنامه به لحاظ ظاهری و محتوایی تغییرات عمده ای نموده بود، اما هدف آن مشابه قطعنامه قبلی آمریکا بود. اما باز با این وجود، در رای گیری ایمیلی روز گذشته آمریکا فقط توانست به غیر از خودش رای یک کشور کوچک، یعنی جمهوری دومینیکن را به خود جذب کند.

نتیجه رای گیری روز گذشته چیزی جز شکست سنگین برای واشنگتن نبود که نتوانست 13 عضو دیگر شورا را با خود همراه و آنها را برای تصویب قطعنامه پیشنهادیش مجاب کند. شاید به سختی بتوان سابقه چنین شکستی را برای آمریکا طی 75 سال گذشته در شورا یافت.

دامنه شکست آمریکا در شورای امنیت فقط محدود به این کشور نمی شود، بلکه آب سردی بر پیکره هم پیمانان منطقه ای کاخ سفید است. عربستان، امارات و آمریکا از جمله بازیگران منطقه ای بودند که برای تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران به تکاپو افتاده بودند. ناکامی در تمدید تحریم های تسلیحاتی، صرفنظر از اهمیت فنی و نظامی آن، شکست سیاسی و انزوای گفتمان و موضع ضدایرانی آنهاست که حتی نزد دوستان خود خریدار چندانی ندارد.

تحریف روایت شکست آمریکا

در اینکه آمریکا و یارانش در رای گیری روز گذشته شورای امنیت شکست سنگینی خوردند شکی نیست، اما باید دقت کرد که نباید واقعیت های موجود را به گونه ای وارونه تفسیر کرد. رای اروپایی ها به قطعنامه پیشنهادی آمریکا، ممتنع بود. اروپایی ها چون از بابت مخالفت چین و روسیه مطمئن بود، به آرای ممتنع بسنده کردند.

اروپا تقریبا چند سال است که چنین رویکردی را در پیش گرفته است و هرگز برای حفظ برجام هزینه ای ننموده است. اروپا در گذشته از جیب ایران و الان از جیب چین و روسیه خرج می نماید تا برجام حفظ شود. پایتخت های اروپایی سیاست منفعل خود را در پیش گرفتند. درست است که آنها رای ممتنع دادند و این باعث شد که قطعنامه آمریکا رای نیاورد ولی اینکه آنها رای منفی هم ندادند، امر قابل توجهی است. به عبارتی، اروپایی ها، روز آدینه در مقابل آمریکا قرار نگرفتند. چه بسا که همین کشورها آماده بودند برای تمدید مدت دار تحریم های هسته ای ایران، قطعنامه ای را پیشنهاد نمایند که امریکا هم آن را بپذیرد.

تعلل اروپا در دوران خروج آمریکا از برجام، و سپس ارائه مکانیزم سمبلیک اینستکس و صدور قطعنامه در آژانس بین المللی انرژی اتمی و موارد دیگر همگی نشان می دهد که اروپا عمدتا در جبهه آمریکا بوده و فقط در ظاهر تاکتیک متفاوتی را اجرا نموده است.

چنین فرایندی نشان می دهد که به بیان عامیانه نمی توان روی دیوار اروپا یادگاری نوشت، بلکه این چین و روسیه بوده اند که عمدتا در مقاطع حساس موضعی نزدیک به ایران اتخاذ نموده اند. همزمانی این تحولات با مذاکرات ایران با چین و روسیه برای انعقاد توافق همکاری بلندمدت، موید عقلانیت تهران در نگاه به سمت شرق است. رشد مالی، سیاسی و نظامی چین و روسیه هم مزید بر علت می شود که ایران همکاری های خود با کشورهای شرقی از جمله چین و روسیه را تقویت کند. هر چند این امر فقط محدود به این دو کشور نمی شود و نباید بشود.

تهدیدی به نام مکانیزم ماشه

با عبور از مانع تحریم تسلیحاتی الان نوبت به بحث راه اندازی مکانیزم ماشه رسیده است. آمریکایی ها پس از ناکامی در فشار حداکثری و کشاندن ایران پای میز مذاکره الان به دنبال فشار و انگشت گذاشتن روی برجام هستند تا طرف های برجام را به مذاکره مجدد و کشاندن تهران پای میز مجاب کند. دونالد ترامپ تصور می کرد که با خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم ها، ایران تسلیم شده و با واشنگتن تماس خواهد گرفت. ایران نه تنها با ترامپ تماس نگرفت، بلکه در روزهای منتهی به انتخابات ریاست جمهوری ترامپ شرایط نامطلوبی را پیدا نموده و در به در به دنبال کارت بازی برای انتخابات می شود.

به نظر می رسد رئیس جمهور آمریکا با آگاهی از حساسیت اعضای به جامانده برجام، بحث مکانیزم ماشه را مطرح نموده است، تا آنها هم برای مصاحبه و حفظ توافق به تکاپو بیفتند. کوشش های آلمانی ها و روس ها در این زمینه حاکی از این نکته است.

آمریکا در وهله اول ترجیح می دهد که قبل از اینکه بلبشویی در شورای امنیت به پا شود، میز مصاحبه چیده شود. اما اگر به این هدف نرسد، احتمال آن می رود که برای تحقق مکانیزم ماشه به کار خود ادامه دهد. در نهایت هدف دولت آمریکا ضدبرجامی نیست، چه بسا که می توانستند اگر قصد نابودی برجام را دارند از همان ابتدا و در زمان خروج از توافق در بهار سال 97 مکانیزم ماشه را عملی نمایند.

تشنه مذاکره

اما الان بحث فشار برای مذاکره است که خود را در قامت مکانیزم ماشه نشان می دهد. آمریکا هم در گذشته برجام را به عنوان سکوی فشار بر ایران دیده است؛ تا از آن مجرا برنامه هسته ای ایران را مهار کند و اقتصاد آن را به گروگان گیرد؛ و هم الان آن را به عنوان سکوی فشار جدید می بیند؛ تا به وسیله تهدید به فروپاشی آن طرف های مختلف را پای میز بکشاند. به طور خلاصه، ترامپ به مکانیزم ماشه در اصل به عنوان مکانیزم مذاکره می نگرد.

نکته مشترک در همه این فراز و نشیب ها آن است که سیاست درست ایران در اتخاذ رویکرد مقاومت فعال و برداشتن گام های لازم در این راستا در مقابله با رویکرد فشارحداکثری، آمریکا و دولت ترامپ را به بن بست کشانده و ادامه این فرایند با گام هایی متکی بر فاکتورهای قدرت ایران می تواند شرایط را در نهایت به نفع حفظ حقوق ملت ایران تغییر دهد.

تور فرانسه: تور فرانسه ارزان | تور فرانسه قیمت، تور پاریس، تور پاییز را همراه ما تجربه کنید.

تور کانادا: برای دیدار از شگفتی های کشور زیبای کانادا و دریافت ویزای مولتی 5 ساله کانادا با ما همراه باشید.