بررسی سابقه نفوذ زبان فارسی در کشورهای شرق آسیا - راه ساری

این مقاله که متن ترجمه شده آن برای انتشار در اختیار مهر قرار گرفته، در زیر از نظر مخاطبان می گذرد:

تا قرن 18 میلادی زبان فارسی به عنوان زبان رسمی و دیپلماتیک در جهانی مالایو مورد استفاده قرار می گرفت. گفته می شود روابط ایران با منطقه مالایی نیز از زمان پادشاهی پاسای برقرار بوده است. با این حال، در مورد نقش مهم زبان فارسی در توسعه جهانی مالایی خیلی زیاد شناخته شده نیست، چون تاکنون تحقیقات کمتری در مورد آن اجرا شده است.

پروفسور دکتر اندرو پیکاک، استاد مطالعات غرب آسیا و تاریخ اسلام در دانشگاه سنت اندرو اسکاتلند، می گوید در مطالعات تاریخی پیرامون توسعه جهان مالایی، اغلب به پیوند و نقش زبان عربی به عنوان زبان دوم مهم پس از زبان مالایی اشاره می شود؛ اگر زبان مالایو به عنوان زبان مشترک و میانجی برای تمام جهان مالایی در نظر گرفته شود، کاربرد زبان عربی بر گسترش اسلام بیشتر متمرکز است.

بنا به گفته او در ارائه مقاله تابش نور جدید بر زبان های خاورمیانه در آسیای جنوب شرقی مدرن که در مؤسسه طبیعت و تمدن مالایی دانشگاه ملی مالزی UKM و با حضور دکتر محمد نسرین محمد نصیر، رئیس مرکز تحقیقات دستنوشته های مالایی ارائه شد، آمده است که: با این حال، مطالعات من تصویر پیچیده تری را نشان می دهد و آن غلبه و استفاده از زبان فارسی است که در عرصه مقررات و دیپلماسی غالب بوده است.

پیکاک می گوید: با این حال، اسناد موجود به زبان فارسی در جهان مالایی نادیده گرفته شده است، زیرا اکثر دانش پژوهان در آسیای جنوب شرقی بیشتر روی زبان عربی متمرکز شده اند، خصوصاً در مسئله مربوط به نفوذ آسیای غربی در جهان مالایی.

در این مقاله، پیکاک به پنج نامه و سندی که در حال حاضر در خارج از جهان مالایی از جمله کتابخانه های بریتانیا در لندن، دانشگاه لیدن هلند، آرشیو دولت جمهوری ترکیه در استانبول و آرشیو شرکت هند شرقی نگهداری می شوند، اشاره می کند که یکی از آنها نامه ای است از یک فروشنده در شهر پینانگ به نام تونکو مودا محمد سعت به فرانسیس لایت نوشته شده که تا کنون شناسایی شده است.

وی می گوید: یک نامه بدون تاریخ، اما نوشته شده در قرن هجدهم که به آقای لایت نوشته شده، نشان می دهد که نویسنده متخصص زبان فارسی بوده است، زیرا دستور زبان و املای آن بهتر از نامه ای است که در کاخ آچه به فارسی نگاشته شده است.

نامه ای پیرامون توضیح چگونگی سقوط مالاکا، نامه دیگری است که اهمیت زبان فارسی را به عنوان زبان دیپلماسی نشان می دهد. نامه ای که احتمالاً در مالاکا نوشته شده و برای پادشاه پرتغال ارسال شده که هم اکنون در آرشیو کاخ تامبو لیسبون نگهداری می شود. من به صورت احتمالی به پادشاه پرتغال اشاره کردم چون نمی توان این موضوع را دقیقاً ثابت کرد، به این دلیل که بالای متن نامه از بین رفته است. وی می گوید: با این حال، این نامه چگونگی سقوط مالاکا به دست پرتغالی ها و اتفاقاتی را که در آن زمان رخ داده، توصیف می کند.

پیکاک اشاره می کند که این نامه هنوز مورد بررسی قرار نگرفته و سخت است توضیح بدهیم که چرا در نامه ای که به پادشاه پرتغال نوشته شده، از زبان فارسی استفاده شده است؟ گرچه نویسنده، مالایی نبوده است؛ این مطالعات نشان می دهد که نویسند با آلفونسو آلبوکرک در مالاکا بوده و قبل از اینکه با مقامات دیگر پرتغالی مخالفت کند و دستگیر و تمام اموالش مصادره شود، آن نامه را نوشته تا از پادشاه پرتغال درخواست کند که اموال مصادره شده اش به او بازگردانده شود.

او معتقد است زبان فارسی که در این نامه استفاده شده تحت تأثیر زبان مالایی قرار داشته و بدین ترتیب نشان می دهد که نویسنده نه تنها مالایی صحبت می کرده، بلکه حتی به آن زبان نیز می توانسته بنویسد.

پیکاک می گوید: نشانه هایی از ادغام زبان مالایی با زبان فارسی در آسیای جنوب شرقی مشاهده می شود که با گویش زبان محلی فارسی مطابقت دارد. او اضافه می کند: نفوذ زبان فارسی در زبان مالایی تعجب آور نیست، زیرا بر اساس یادداشت های تام پیرس، در دوران پادشاهی جهان مالایی، از ورود مردم آسیا غربی استقبال بیشتری شد. مطالعه نقش زبان فارسی در جهان مالایی بسیار جالب است زیرا استفاده از آن تنها به مسلمانان و همچنین غیر مسلمانان محدود نمی شود. حتی از آن در مکاتبات بین المللی نیز استفاده می شد. علاوه بر این، زبان فارسی یک زبان رسمی در هند نیز بوده است.

وی اضافه کرد: در ترکیه هم زبان فارسی به عنوان زبان دوم مورد استفاده بوده است که معمولاً برای نوشتن آثار ادبی استفاده می شد. در همین حال، محمد نسرین گفت: برای مطالعه تاریخ جهان مالایی، اساتید باید علاوه بر زبان مالایی، به زبان های فارسی، عربی و ترکی، سه زبان اصلی نیز آشنا باشند. تاکنون مطالعات دقیقی درباره میزان نفوذ زبان فارسی در منطقه مالایا صورت نگرفته، اما معین شده که زبان میانجی در میان تجار بوده است.

وی گفت: تأثیر زبان فارسی در آچه به دلیل روابط نزدیک بین آچه و ایران، قوی تر بوده است.

tour-france.ir: تور فرانسه ارزان | تور فرانسه قیمت، تور پاریس، تور پاییز را همراه ما تجربه کنید.

tour-canada.ir: برای دیدار از شگفتی های کشور زیبای کانادا و دریافت ویزای مولتی 5 ساله کانادا با ما همراه باشید.