دست ها، زودتر از صورت نمایانگر پیری هستند - راه ساری

دست ها یکی از اولین قسمت هایی هستند که علائم هشداردهنده روند پیری را آشکار می نمایند بنابراین مراقبت از پوست دست ها به اندازه رسیدگی به پوست صورت حائز اهمیت است و نباید آن را نادیده گرفت اما اینکه پوست دست دچار چه مسائلی می گردد و چگونه می توان از آن مراقبت کرد، عنوان گفت وگویی است که با دکتر منصور نصیری کاشانی، متخصص پوست و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران داشته ایم.

• آقای دکتر! مهم ترین عوامل مؤثر در بروز بدشکلی دست ها کدامند؟

بدشکلی دست ها علل مختلفی مانند علل شغلی، بیماری ها، ژنتیک، نور مستقیم خورشید و نیز استعمال دخانیات دارد. ژنتیک از جمله عوامل مهمی است که مانند دیگر اندام ها، در زیبایی دست ها نقش دارد. به عبارت دیگر، مسائل دست و ناخن به صورت ژنتیکی از فردی به فرد دیگر در خانواده منتقل می گردد و موجب بدشکلی دست ها خواهد شد. علاوه بر ژنتیک، کار زیاد با دست ها نیز می تواند باعث بدشکلی آن ها گردد. لاغری هم ممکن است در زیبایی دست ها تأثیرگذار باشد، به طوری که بافت نرم دست کاهش می یابد و به استخوانی شدن دست ها و بدشکلی آن ها منجر می گردد. همچنین از بین رفتن بافت نرم پوست و عضلات آن می تواند سبب بیرون زدگی عروق و بدشکلی دست ها گردد. ترک های پوست دست از دیگر مسائلی هستند که معمولاً در فصول سرد سال ایجاد می شوند و شامل زخم های کوچک ناخوشایند و دردناک هستند. برای پیشگیری از این زخم ها باید از تماس طولانی مدت دست با آب و سرما اجتناب کرد، از دستکش مناسب برای شستشو و بیرون از خانه استفاده کرد و از مرطوب نماینده های مناسب برای مرطوب کردن پوست دست یاری گرفت.

• ارتباط نور خورشید و استعمال دخانیات با زیبایی دست ها چیست؟

تابش مستقیم نور خورشید و مصرف دخانیات ارتباط مستقیم با زیبایی پوست و ناخن ها دارد و با ایجاد چین وچروک باعث بدشکلی دست ها می گردد، در حالی که باید برای همه نواحی در معرض نور خورشید از جمله صورت و دست ها از کرم ضدآفتاب استفاده گردد ولی متأسفانه شاهد کم توجهی و بی توجهی افراد نسبت به استفاده از کرم ضدآفتاب برای پشت دست ها هستیم. این مسئله موجب بروز زودهنگام تغییرات رنگدانه ای، چین وچروک و پیری زودرس دست ها می گردد. دخانیات نیز در تغییر رنگ و خشکی ناخن ها و افزایش چروک پوست دست ها نقش پررنگی دارد.

• چین وچروک و پیری پوست در چه سنی غیرطبیعی خواهد بود؟

به طور کلی چین وچروک پوست در همه سنین می تواند غیرقابل پذیرش تلقی گردد ولی هیچ کس نمی تواند قبول کند که قبل از دهه پنجم یا ششم زندگی دچار چین وچروک دست گردد. بعضی افراد برای درمان برطرف چین وچروک صورت به کلینیک های پوست و زیبایی مراجعه می نمایند، در حالی که توجهی به چروک و پیری پشت دستشان ندارند. به هر حال باید به چروک دست ها نیز به اندازه چین وچروک صورت توجه گردد چرا که در صورت درمان هر یک از این موارد به تنهایی، وضعیت غیرطبیعی خواهد بود.

مهم ترین عوامل قابل پیشگیری از چین وچروک پوست شامل اجتناب از نور خورشید عدم استعمال دخانیات، استفاده از ضدآفتاب و پوشش مناسب شامل دستکش مناسب هر فصل، استفاده از مواد آنتی اکسیدان مثل مصرف میوه، به خصوص میوه های قرمز که آنتی اکسیدان بیشتری دارند و همچنین ماساژ دست با بعضی میوه ها مانند لیمو، آناناس و انگور است

• با افزایش سن، پوست دست ها از نظر زیبایی با چه مسائلی روبرو می گردد؟

با افزایش سن پوست دست ها ممکن است دچار مشکل رنگدانه ای شامل تغییر رنگ یکنواخت پوست یا تغییر رنگ به شکل لکه لکه گردد و به صورت سفید و قهوه ای درآید. تغییر رنگدانه ها به شکلی که گفته شد، معمولاً در دهه های ششم و هفتم زندگی اتفاق می افتد. ظهور چروک هایی در پوست پشت دست از دیگر مسائل زیبایی دست در سنین بالاست. چروک های دست معمولاً زودتر از چهره یا همزمان با چروک صورت اتفاق می افتد و همسنی بین چروک های صورت و پشت دست ایجاد می گردد. از این رو، به تناسب اقدام درمانی برای پوست صورت، باید به فکر درمان چروک پوست پشت دست نیز بود. گاهی رگ های موجود در پشت دست ها به صورت ژنتیکی، کار زیاد یا در ورزشکاران برای خون رسانی بهتر به عضلات برجسته می شوند رگ های برجسته شده در سنین بالا به صورت گشادشده باقی می مانند و موجب بدشکلی دست ها می شوند.

گاهی هم به دلیل ابتلا به بیماری هایی مانند آرتریت روماتوئید شاهد تغییراتی در مفاصل و استخوان های دست هستیم که این تغییرات می توانند به بدشکلی دست ها منجر شوند.

• ناخن ها چه تأثیری در زیبایی دست ها دارند و معمولاً دچار چه مسائلی می شوند؟

به طور کلی زیبایی دست، شامل سلامت و زیبایی پوست پشت دست و ناخن هاست. طبیعتاً تغییر شکل ناخن ها که بر اثر افزایش سن یا بیماری اتفاق می افتد در زیبایی دست ها نقش دارد. بیماری هایی مانند پسوریازیس، قارچ های ناخن یا لیکن پلان که ممکن است تغییرات غیرقابل بازگشتی در ناخن ها ایجاد نمایند نقش بسیار مهمی در زیبایی دست ها دارند.

• راه های پیشگیری از چین وچروک و پیری دست چیست؟

مهم ترین عوامل قابل پیشگیری از چین وچروک پوست شامل اجتناب از نور خورشید عدم استعمال دخانیات، استفاده از ضدآفتاب و پوشش مناسب شامل دستکش مناسب هر فصل، استفاده از مواد آنتی اکسیدان مثل مصرف میوه، به خصوص میوه های قرمز که آنتی اکسیدان بیشتری دارند و همچنین ماساژ دست با بعضی میوه ها مانند لیمو، آناناس و انگور است که حاوی اسیدهای مفیدی برای جلوگیری از چروک پشت دست هستند. این اقدامات در پیشگیری از چروک دست یاری نماینده اند.

• روش های زیباسازی و جوان سازی دست ها در مطب شامل چه مواردی است؟

برای زیباسازی دست ها با توجه به مسائلی که در پوست ایجاد شده، روش های متعددی وجود دارد. برای از بین بردن لکه های قهوه ای پشت دست ها می توان از درمان با گاز ازت یا لیزرهای Q سوئیچ و لیزرهای 2Co یا ارییوم استفاده کرد که دو لیزر اخیر در درمان چروک های ظریف پشت دست نیز اثر قابل قبولی دارند. برای از بین بردن چروک پوست پشت دست ها معمولاً به عمق آن ها توجه می گردد. اگر چروک ها سطحی باشند، با یاری لیزرهای جوان ساز مانند 2Co یا ارییوم بهبود می یابند ولی برای چروک های عمیق تر معمولاً از فیلرها استفاده می گردد وقتی بافت پوست دچار مشکل شده و به اندازه کافی پر نباشد یا وقتی رگ های پوست بیش از اندازه بیرون زده باشد، از پرنماینده ها استفاده می گردد. گاهی با توجه به شرایط بیمار از چربی خود فرد به عنوان پرنماینده استفاده می گردد، به این شکل که چربی از قسمت های مختلفی از بدن ساکشن شده و بعد از طی مراحلی به پشت دست فرد تزریق می گردد. در مواردی هم از فیلرهای آماده شامل هیالورونیک اسید و نیز کلسیم هیدروکسی آپانیت استفاده می گردد. RF از دیگر روش های یاری نماینده در این زمینه است ولی معمولاً برای بهبود شرایط پشت دست به ندرت به کارهای تهاجمی از جمله جراحی های زیبایی احتیاج خواهد بود. فقط در مواردی که بدشکلی به علت سوختگی ایجاد شده باشد احتیاج به انجام جراحی پلاستیک و لیزر و... الزامی است.

گفتنی است از دهه های پنجم و ششم زندگی به بعد احتمال بروز بدشکلی در دست ها بیشتر است. به همین علت می توان تا رسیدن به این سنین مداخلات تهاجمی تر را به تأخیر انداخت و از کرم های ضدلک و ضدچروک و نیز مرطوب نماینده ها و ضدآفتاب ها برای کاهش چروک و افزایش زیبایی پوست پشت دست بهره برد.

• چه کنیم تا دستان زیبای داشته باشیم؟

استفاده از کرم های ضدآفتاب و مرطوب نماینده های مناسب، داشتن تغذیه مناسب و بهره مندی از ویتامین ها و مکمل های مورد احتیاج، شستشوی دست ها برای مقابله با ویروس ها و عفونت ها، پاک سازی، استفاده از شوینده های مناسب پوست و نه هر ماده شوینده ای مثل مایع ظرف شویی و... ماساژ پوست، لایه برداری پوست، استفاده از دستکش هنگام کار، رسیدگی به ناخن ها، کوتاه نگه داشتن ناخن ها، استفاده نکردن مکرر و دائم از انواع لاک ها و لاک پاک کن ها و... از جمله کارهایی هستند که برای برخورداری از دستانی زیبا نقش مؤثری دارند.

حرف آخر؟

در عرصه زیبایی با یک فرمول نمی توان همه را قضاوت و برای همه یک کار ثابت تجویز کرد، بلکه در هر مورد خاص، باید با لحاظ همه اصول زیبایی شناسی، شرایط اجتماعی، فرهنگی و سایر موارد راه چاره مناسب را انتخاب کرد.

منبع: هفته نامه سلامت