معرفی زالزالک و خواص درمانی آن - راه ساری

نویسنده: صمصام صانعی

زالزالک یا ولیک گونه های مختلفی دارد خاردار و بدون خار که بسته به رنگ میوه آنها در استان های مختلف با نام های گوناگون نامیده می شوند. در شمال ایران انواع زیادی زالزالک انتشار دارد که تمامی آنها دارای نام های محلی و نام علمی می باشند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از زالزالک که رنگ میوه آن سرخ است اشاره شده است.

نام علمی:

Crataegus monogyna L.، نام فرانسه Aubespine و نام انگلیسی آن Maytree می باشد. نام های محلی آن در استان های مختلف، زالزالک، ولیک، گِویچ وکیالک نامیده شده است. گشادکننده عروق کرونر قلب و کاهنده فشار خون، برطرف کننده ناراحتی های دستگاه گوارش و تنظیم کننده ضربان قلب، سرشار از ویتامین C و خواب آور، بازکننده انسداد و گرفتگی های شریانی و باعث رسیدن خون به عضلات قلب، نشاط آور و برطرف کننده نگرانی، ضد تب و برای ناراحتی های دوران یائسگی مفید می باشد.

تیره گیاه:

از تیره گل سرخ Rosaceae و از جنس Crataegus

نوع گیاه:

درخت یا درختچه

مشخصات ظاهری:

درختی است به ارتفاع حدود 4 متر گاهی موارد بیشتر و تنه آن سفید و پرشاخه با خارهای محوری به طول حدود دو سانتی متر می باشد. برگ های آن لوزی شکل، پشت و روی برگ ها همرنگ، برگ های پایین شاه کوتاهتر و بریدگی برگ ها بزرگ و کوچک و نسبت به یکدیگر فرق دارد. گل های آن سفید گاهی موارد صورتی، خوشه ای و مجتمع، کاسبرگ ها سه گوش، سرهمه ای، نوک تیز و در زمان گل و میوه دهی برگشته به سمت خارج می باشند. میوه اش گوشتی، گرد و سرخ رنگ و قطر آن حدود یک سانتی متر و محتوی یک دانه است.

بیشتر بخوانید: زالزالک؛ رفیق پرخاصیت قلب

طبیعت میوه:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد است.

رویش جغرافیایی:

اغلب در کشورهای آسیایی، آسیای میانه و در ایران بیشتر در بعضی از نواحی استان های شمالی، ارتفاعات زاگرس، اصفهان، لرستان و تهران انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در زالزالک:

اسید اگزالیک، کراتگین، اسید سیتریک، تارتاریک اسید، آنتوسیانین، پکتین، روغن، قند، آمیگدالین، فلاونوئید، تانن، ویتامین های C, B و غیره در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

میوه (زالزالک). ضمناً برگ و سرشاخه های گلدار گیاه هم خواص دارویی دارند.

نحوه مصرف:

معمولاً میوه رسیده مصرف خوراکی دارد.

خواص درمانی زالزالک:

گشادکننده عروق کرونر قلب و کاهنده فشار خون، برطرف کننده ناراحتی های دستگاه گوارش و تنظیم کننده ضربان قلب، سرشار از ویتامین C و خواب آور، بازکننده انسداد و گرفتگی های شریانی و باعث رسیدن خون به عضلات قلب، نشاط آور و برطرف کننده نگرانی، ضد تب و برای ناراحتی های دوران یائسگی مفید می باشد.

خواص درمانی برگ و گل:

ضد اسپاسم و آرام کننده قلب، ضد افسردگی و خواب آور، برطرف کننده ناراحتی های دوران یائسگی و برطرف کننده اختلالات جریان خون می باشد. ضمناً برای آنژین، نفس تنگی، ضعف قلب، ورم آئورت و برطرف اختلالات عصبی (نگرانی، بی خوابی، سرگیجه و احساس صدا

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون