معضل سگ های گله در قلمرو یوزهای میاندشت - راه ساری

به گزارش خبرنگاران ،حضور سگ های چوپانان از تهدید های یوزپلنگ ایرانی در میاندشت شهرستان جاجرم است اما، کمبود اعتبار مانعی برای خروج این دام ها از قلمرو این گونه ارزشمند و زیبا شده است.

میاندشت جاجرم در خراسان شمالی، تنها زیستگاه مولد یوز در کشور است و این استان بیشترین یوزها را در واحد سطح دارد.

محدود بودن قلمرو سبب شده تا یوزهای متولد شده در میاندشت جاجرم، برای افزایش قلمرو به استان سمنان بروند. در این میان، حضور گله های دام در مراتع میاندشت جاجرم، عرصه را بر یوزها تنگ نموده و زیستگاه آنان را به خطر انداخته است.

حضور دام در مراتع سبب شده است که علوفه مورد احتیاج آهوان، به عنوان طعمه اصلی یوزپلنگ ایرانی، تحت شعاع قرار گیرد و زیست این گونه هم به مخاطره افتد.

در این سال ها، خشک سالی ها و از بین رفتن مراتع، آهوان را به حاشیه روستاها کشانده است و آنان را در معرض خطر شکار قرار داده است.

دوستداران محیط زیست خواهان خروج دام از مراتع میاندشت جاجرم هستند اما، مسئولان محیط زیست می گویند این امر احتیاجمند اعتبارات زیاد است علاوه بر آن، دامداران از گذشته صاحب حق عرفی شده اند و برای خروج از مراتع باید حق آنها پرداخت و رضایت آنان کسب گردد.

* تنها 1500 فقره پروانه چرا خریداری شده است

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در این باره گفت: سال گذشته پروانه چرای یکهزار و 500 راس دام گله داران در میاندشت جاجرم خریداری شد.

سیداصغر مطهری گفت: خرید پروانه چرای دام، به منظور حمایت از یوزپلنگ آسیایی و کاهش حضور دام در زیستگاه انجام می گردد و در این باره باید اعتبار مورد احتیاج تامین گردد.

وی اضافه کرد: برای خرید پروانه چرای یکهزار و 500 راس دام، سه میلیارد ریال اعتبار هزینه شده است.

مطهری توضیح داد: بر اساس مشاهدات یوزها در منطقه حفاظت شده میاندشت جاجرم، این منطقه با داشتن بیشترین شمار یوز در واحد سطح، پویاترین زیستگاه یوز آسیایی در کشور به شمار می رود.

وی گفت: چرای دام در میاندشت جاجرم علاوه بر کاهش مراتع در دسترس آهوان، تهدید برای یوزها است زیرا حضور سگ های گله ممکن است توله ها و حتی یوزهای بالغ را شکار نمایند.

مطهری تاکید نمود: امنیت یوزها، توسط سگ ها در معرض خطر است و از آنجا که در سالهای اخیر، جمعیت یوز و توله ها در میاندشت افزایش یافته، باید برای تامین امنیت این گونه ارزشمند، میزان حضور دام ها محدود گردد.

مدیرکل حفاظ محیط زیست خراسان شمالی گفت: کاهش جمعیت دام در منطقه میاندشت، سبب بهبود وضعیت مراتع و یاری به افزایش جمعیت آهوان به عنوان طعمه یوز می گردد.

* کمبود اعتبار

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم در این باره گفت: در میاندشت جاجرم، پروانه چرای 14 هزار راس دام باید خریداری و حق دامدار پرداخت گردد که اعتبار مورد احتیاج این امر بسیار زیاد است.

سیدمحمد موسوی گفت: در صورت روند کنونی برای تامین اعتبار، خروج دام ها از میاندشت جاجرم و توسعه قلمروز یوزپلنگ ها سال های سال به طول می انجامد.

وی اضافه کرد: پارسال پروانه چرای یکهزار و 500 را دام در میاندشت جاجرم خریداری و از حضور دام در این منطقه کاسته شد، این اقدام از برنامه های سال 96 بود که در سال 97 اجرا شد اما، سال جاری هنوز اعتباری برای این امر ابلاغ نشده است.

موسوی اعلام کرد: خرید پروانه چرای دام به منظور کاهش حضور دام و سگ های گله در منطقه و به دنبال آن افزایش امنیت گونه ارزشمند و در معرض انقراض یوزپلنگ در میاندشت اجرا می گردد.

وی گفت: حذف پروانه های چرای دام از مراتع میاندشت در برنامه های حفاظت محیط زیست واقع شده است اما در این باره با کمبود اعتبار روبه رو هستیم.

موسوی ، حضور آهوان در مناطق پیرامونی روستاها را یکی از تهدیدها برای این گونه دانست و از دامداران و روستاییان خواست از آسیب رساندن به آهوان خودداری نمایند.

وی گفت: در این سال ها، مردم به اهمیت حفاظت از یوز آسیایی به عنوان گونه ارزشمند در تنوع زیستی، واقف شده اند و روستاییان هم همکاری های خوبی دارند البته از روستاییان و جوامع محلی انتظار می رود در این باره همکاری ها را بیشتر نمایند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم اضافه کرد: بارندگی های سال جاری سبب افزایش میزان فراوری علوفه در مراتع شده است و از این رو پیش بینی می گردد جمعیت آهوان این منطقه سال جاری افزایش یابد.

* هنوز هیچ پروانه ای باطل نشده است

رئیس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی هم در این باره گفت: گله داران و روستاییان به لحاظ عرفی، در مراتع صاحب حق هستند و خروج آنان از منطقه میاندشت تنها با خرید پروانه چرای دام میسر است.

علی اسدی گفت: باطل شدن پروانه چرای دام از طرف محیط زیست پیگیری و با توافق دامدار انجام می گردد و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری نمی تواند نسبت به تمدید پروانه ها اقدام نکند زیرا دامداران از گذشته صاحب چرا بوده حضور دام در مراتع حق عرفی آنان محسوب می گردد.

وی اضافه کرد: در منطقه میاندشت جاجرم، 181 دامدار برای 17 هزار راس دام، پروانه چرا دارند و تا کنون هیچ پروانه ای از آنان به صورت رسمی باطل نشده است.

ایجاد پارک ملی ضامن آهو با 15 هزار هکتار وسعت، از دیگر اقدامات موثر سالیان اخیر در منطقه حفاظت شده میاندشت جاجرم برای زیست و ماندگاری یوز و توله های آن است.

پناهگاه حیات وحش میاندشت و پارک ملی ضامن آهوی جاجرم، عرصه ای امن برای فراوری مثل و زاد و ولد یوز به شمار می رود.

کوشکی، یوزپلنگ نر منطقه میاندشت جاجرم که در شرایط نیمه اسارت نگهداری می شد، چند سال پیش برای اجرای طرح تکثیر این گونه به تهران منتقل شد.

منطقه حفاظت شده میاندشت، 85 هزار هکتار وسعت دارد و از امن ترین زیستگاه های یوز ایرانی محسوب می گردد.

منطقه میاندشت جاجرم که در سال 1352 زیر حفاظت قرار گرفته، پوشیده از دشت های وسیع با اقلیمی خشک، نیمه خشک و تراکم گیاهی نسبتا مطلوب است.

وجود رودخانه کال شور سبب شده تا منطقه حتی در زمان خشکسالی هم چندان با مشکل کم آبی روبه رو نباشد.

7185/ 6042