مواد سازنده شامپو چیست؟ - راه ساری

خبرنگاران | سرویس علوم - مواد سازنده شامپو های مدرن و جدید از مواد پاک کننده و حالت دهنده تشکیل شده اند. این مواد باعث زیبایی مو و ایجاد حس خوبی در فرد می شوند. شامپوی مناسب مو های معمولی، از عناصر آنیونی و بیش از دو واکنشگر تشکیل شده است. در ادامه نگاه دقیق تری به معمول ترین مواد سازنده شامپو می اندازیم.

واکنشگر ها به سه دسته تقسیم بندی می شوند که هرکدام عملکرد متفاوتی دارند

1) آنیونی

برای مثال واکنشگر های آنیونی مانند سولفونات سدیم و سولفات آمونیوم، سدیم و آمونیوم لوریل سولفات، کلوئید گلوتامات؛ از ذرات ریز و پایدار و کف مانندی تشکیل شده و خاصیت پاک کنندگی دارند.

2) دو خصلتی (هم قلیایی و هم اسیدی)

واکنشگر های دو قطبی مانند کوکامیدو پروپیل بتائین خاصیت چسبندگی دارد و در حضور واکنشگر آنیونی سوزش چشم ها و خارش پوست را کاهش می دهد؛ به همین علت از واکنشگر های دو خصلتی برای ساختن شامپو بچه استفاده می شود.

3) غیر یونی

واکنشگر های غیر یونی مانند کوکو اتانول آمید و کوکو دی اتانول آمید به عنوان تقویت کننده مو استفاده می شود.

نکات مهم

در ساخت شامپو ها و پاک کننده ها از پلی گلوکوزیل آلکیل که غیر سمی است و خواص فیزیکی و سازگاری با محیط زیست دارد، استفاده می شود. برای اصلاح ساختار شامپو از پلی دیمیل سیلکسان و آب کاتیونی حاوی پلیمر های انحلال پذیر که دارای پیوند چهارگانه نیتروژنی هستند استفاده می شود. علاوه بر مواد پاککننده مایع از بعضی مواد جامد دیگر نیز استفاده می شود. این مواد تشکیل دهنده شامل عوامل تنظیم کننده PH و مواد معدنی، روغن، مواد نگهدارنده، مواد خوشبو کننده و ضد شوره سر هستند.

سایر مواد سازنده شامپو

دیگر مواد سازنده شامپو صرفاً برای ارتقای کیفیت محصول استفاده می شود و ویژگی هایی مانند کف، شست و شوی راحت، عدم سوزش چشم و پوست، حالت خمیری شامپو، رایحه خوش، کاهش مواد سمی و شیمیایی، زیست تجزیه پذیری، مقدار ناچیزی خصلت اسیدی، عدم آسیب رسانی به مو ها و کمک به ترمیم مو را امکان پذیر می کنند. بیشتر شامپو ها به علت وجود دانه های ریز و پولک مانند مواد تشکیل دهنده، مرواریدی رنگ هستند. برای مثال دی استریت گلیکول به طور شیمیایی از اسید سیتریک حیوانی و یا گیاهی گرفته شده است. دی استریت گلیکول مانند موم است. تولید کنندگان شامپو برای ارتقای کیفیت محصول از سیلیکون استفاده می کنند.

اسامی سایر مواد شامپوها

● آمونیوم کلرید

● آمونیوم لوریل سولفات

● گلیکول

● سلولورات سولفات سدیم: این ماده از روغن نارگیل گرفته شده برای تولید سولفونات سدیم و نرم کردن آب سخت استفاده می شود. نگرانی وجود مواد سرطان زا در مواد تشکیل دهنده شامپو سال 1998 به وجود آمد و تا به حال صحت آن تاییدنشده بعضی منابع علت خارش پوست سر را به همین علت می دانند.

● سدیم لوریل سولفات: سدیم لورو امفوتریت به طور طبیعی از روغن نارگیل به دست می آید خاصیت پاک کنندگی و ضدعفونی کننده دارد و چشم را نمی سوزاند.

● پلی ساکارید 20: یک نوع گلیکول طبیعی و اصلی که به عنوان حلال در روغن ها و عطر ها کاربرد دارند، این مایع در تمامی سطوح مواد جامد مثلاً مو می تواند نفوذ کند.

● پلی ساکارید 80: نوعی گلیکول است که برای نرمی و حالت دهندگی مو کاربرد دارد.

● پلی ساکارید 150: نوعی گلیکول است که برای پر پشت شدن و ضخیم شدن مو به کار می رود.

● سیتریک اسید: این ماده به صورت بیوشیمیایی تولید می شود و به عنوان آنتی اکسیدان برای حفظ روغن شامپو به کار می رود همچنین باعث تشدید سوزش چشم ها می شود، اما وجود سدیم لورو امفوتریت اثر آن را خنثی می کند، اسید سیتریک برای پایین آوردن PH و افزودن خاصیت اسیدی استفاده میشود، اما اسید ضعیفی است و PH آنان 5/5 است. شامپو ها معمولاً در پ.هاش 5 قرار دارند به همین علت باعث درخشندگی کف سر و ریشه مو ها می شود و از رشد باکتری ها جلوگیری می کند.

● کواترنیوم 15: این ماده خاصیت ضدباکتریایی و ضدقارچی دارد.

● پلی کواترنیوم 10: کوچکترین شباهتی به کواترنیوم 15 ندارد و ماده اصلی سازنده شامپو است و به حفظ رطوبت و موی سر کمک می کند.

● متیل سوتیازولین یا MIT: به عنوان محافظت کننده قوی موی سر عمل می کند.

فواید مواد سازنده شامپو

• سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا دستور بررسی مواد تشکیل دهنده ظروف شامپو را در لیست خود قرار داده، تا بررسی کنند که کدام تولید کنندگان می توانند ادعا کنند که محصول با کیفیت تری دارند.
• تولید کنندگان شامپو اغلب برای کمک به اجرای مقررات، تولیدات شرکت های رقیب را به چالش می کشند. اثبات چنین ادعایی با روش های مختلف و تست جزئیات کار آسانی نیست. برای مثال: بسکمک از محصولات به منظور جلوگیری از اثرات خطرناک پرتو فرابنفش به مو و حفاظت از مو ساخته شده اند. این محصولات از غلظت مناسب برخوردارند تا مانع جذب پرتو فرابنفش شود.
• در ایالات متحده آمریکا از شامپو به عنوان دارویی برای درمان شوره موی سر و خارش پوست سر به کار می رود.
• در اتحادیه اروپا باید ادعای ضد شوره بودن شامپو اثبات شود، اما شوره سر به عنوان یک مشکل پزشکی قلمداد نمی شود. شرکت های لوازم آرایشی و بهداشتی، شامپو ها را خصوصاً برای افرادی که شوره سر دارند، ارتقا داده اند. این شامپو ها حاوی مواد قارچ کش مانند کتوکونازول، روی پیریتون و سلنیوم سولفید هستند و قارچ ها و شوره سر مانند مالاسزیا را نابود می کنند.
• از قطران زغال سنگ و سالیسیلات نیز در ساخت شامپو استفاده می شود. شامپو های دارویی دیگری که به عنوان ضد قارچ کاربرد دارند در دسترس هستند و اغلب از روغن درخت چای و عصاره گیاهان ساخته شدهاند.
• بسکمک از شرکت ها، شامپو هایی برای مو های رنگ شده تولید کرده اند. این شامپو ها تثبیت کننده رنگ و نرم کننده و حالت دهنده موی سر هستند.

حروف مخفف مواد سازنده شامپو

1) APG - پلی گلوکزید آلکیل

2) CAPB - کوکو میدوپروپیل بتائین

3) CDE - کوکو دی اتاتول آمید

4) CME - کوکو مونو اتانول آمید

5) CMI - کلرو متیل ایزوتیازولین

6) CTFA - کاربرد ماده خوشبو کننده

7) EDTA-4Na - اتیلن دی آمین تترا استات-تتراسدیم

8) EGDS - اتیلن گلیکول دی استارت

9) EO - اتیلن اکسید

10) FAE - اتوکسیلات چرب

11) FAD - خاصیت خوراکی و دارویی

12) MI - متیل ایزوتیازولین سه زنجیره

13) PDMS - پلی دی متیل سیلکسان

14) PO - پروپیلن اکسید

15) SCCNFP - کاربرد در محصولات آرایشی

16) SLES/ALES - سولورات سولفات سدیم/آمونیوم

17) SLS/ALS - سدیم/آمونیوم لوریل سولفات

18) TEA - تری اتانول آمید

19) ZPT - روی پیریتیون

مجله ابوذریون: مجله خبری و تحلیلی

مجله عکس: آشنایی با هنر عکاسی و تصویربرداری