نمونه هایی از اوامر شاهنشاه برای جلوگیری از گرانی! - راه ساری

به گزارش ، در حکومت پهلوی ها سابقه ای طولانی دارد. از سال 1308 ایران درگیر تورم فزاینده شده بود و این تورم تا سرانجام دوره رضاخان ادامه داشت. در سال 1322 نیز به دلیل مسائل ناشی از اشغال ایران در جنگ جهانی دوم و ضعف پهلوی جوان در حکومت داری، تورم رکوردی تاریخی زد و به 110 درصد رسید! در اوایل دهه 50 دوباره غول گرانی و تورم مهارگسیخته یقه مردم را گرفت و این شرایط تا سرانجام حکومت پهلوی دوم ادامه داشت.

در اوایل دهه 50 نه از جنگ خبری بود، نه تحریمی از سوی خارجی ها اعمال می شد و نه مسئله ای برای فروش نفت وجود داشت. تازه قیمت نفت هم در جهت صعودی بود و حال اقتصاد باید خوب می بود. ولی شرایط چگونه بود؟ سال 1350 نمایندگان، امیرعباس هویدا نخست وزیر وقت را به مجلس کشاندند تا درباره گرانی ها شرح بدهد. این همان نخست وزیری است که عده ای برایش تبلیغات نموده اند که قیمت ها را ثابت نگه می داشت. سال 52 نیز محمدرضا پهلوی تهدید کرد که ارتش را برای مقابله با گرانی به میدان می فرستد. تهدیدی توخالی و نمایشی مضحک که نشان از بی اطلاعی پهلوی دوم از علم اقتصاد و روحیه قلدرمآبی وی داشت. معلوم است که این تهدید اصلا عملی نبود و تورم هم گوشش به این حرف ها بدهکار نبود و باز هم بالا و بالاتر رفت.

سال 53 تورم به بیش از 15درصد رسید و هزینه های زندگی آن قدر بالا رفته بود که داد مردم از گرانی ها درآمد. اسدالله عَلَم وزیر دربار پهلوی در کتاب خاطراتش می نویسد: در تابستان 1352 بسیاری از انواع مواد غذایی کمیاب شده و اگر هم یافت می شد با قیمتی چند ده برابری به فروش می رسید. در ماه های نخست سال 53 نان هم پیدا نمی شد و هویدا همیشه اعلام می کرد که ما در عصر طلایی به سر می بریم.

وی در خاطرات سال 53 خود نیز می نویسد: عرض کردم متأسفانه در داخله به واسطه غفلت متصدیان نه گوشت در دسترس مردم است، نه شکر، نه گوشت مرغ و مردم خیلی ناراضی هستند و این صحیح نیست. آخر چرا این پیش بینی ها را نمی نمایند؟ همه چیز هم گران شده. تعجب است که شاهنشاه تمام گوش کردند، ولی همان طور که چشمشان را روی هم گذاشته بودند، اصلاً باز نکردند و یک کلمه جواب ندادند. من که شاهنشاه را می شناسم، می دانم که این به معنی این است که حرف تو را می شنوم، ولی نمی خواهم جواب بدهم.

آن سال اجاره بهای مسکن در تهران 200 درصد افزایش یافته بود و قیمت موادغذایی 30 درصد گران شده بود.

همان سال ها بگیر و ببند هایی هم شد و کسانی را دستگیر کردند؛ از تاجر عظیم تا خرده پا. هویدا هم تا سال 56 نخست وزیر ماند و گرانی هم ماند! تا اینکه در سال 56 بالاترین رکورد تورم در دهه 50 به ثبت رسید؛ 25 درصد.

آنتونی پارسونز سفیر انگلستان در دوره پهلوی در خاطراتش می نویسد: تزریق درآمد های حاصل از افزایش قیمت نفت در دسامبر 1973 به اقتصاد کشور، بدون افزایش سطح فراوری، تورم و گرانی بالایی را موجب شده بود که اگرچه مقامات دولتی نرخ سالانه آن را 20 درصد اعلام نموده بودند، ولی نرخ واقعی تورم بسیار بیشتر از این رقم بود.

مشکل کجا بود؟ داخلی بود. یکی از مسائل، فساد درباریان بود که در تجارت و کاسبی با هم رقابت داشتند! در دربار حوزه های معینی برای فعالیت هرکسی وجود داشت؛ یکی در کار بانکداری و بیمه بود و دیگری در کار معادن و صنایع سنگین و دیگری در کار ساختمان سازی. در واقع دربار پهلوی، اقتصاد کشور را قبضه نموده بود. فقط همین نبود؛ فسادِ بیش از اندازه هم بود. بر اساس کتاب ظهور و سقوط سلطنت پهلوی که به خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست اختصاص دارد در دوره پهلوی رئیس سازمان برنامه و بودجه تمام پیمانکاری ها را به اطرافیان و فامیل فرح اختصاص داده بود و چند فرد معین حدود 80 درصد مقاطعه های عظیم کشور را می گرفتند و با دریافت 25 درصد حق حساب به دیگران واگذار می کردند!

نمونه دیگر اینکه درباریان برای خود شرکت هایی داشتند که پروژه های کلان دولتی را می گرفتند و با اخذ پورسانت به شرکت های دیگر واگذار می کردند؛ یعنی بدون اینکه اصلاً کاری انجام دهند فقط پول درمی آوردند. اینگونه بود که پهلوی ها و اطرافیانشان تا سال 57 صاحب یا سهامدار عمده بیش از 500 شرکت عظیم در ایران شده بودند.

فردوست در کتابش از یکی از وابستگان دربار نیز نام می برد که سیمان را به قیمت دولتی کیسه ای 75 ریال می خرید و به قیمت کیسه ای 250 تا 320 ریال در بازار آزاد می فروخت. علاوه بر آن اعتراف می نماید: در دوران مسئولیتم در بازرسی متوجه شدم که اصولا موارد سوءاستفاده و حیف و میل، نهایت ندارد. در دوران 13 ساله نخست وزیری هویدا همه می چاپیدند و هویدا کاملا نسبت به این وضع بی تفاوت بود؛ در صورتی که یکی از مهم ترین وظایف رییس دولت جلوگیری از فساد و حیف و میل اموال دولتی است.

این بود شرایط کشوری که پهلوی دوم ساخته بود و خود، لاف می زد که با ارتش به جنگ گرانی خواهد رفت!

منبع: فارس

تور فرانسه: تور فرانسه ارزان | تور فرانسه قیمت، تور پاریس، تور پاییز را همراه ما تجربه کنید.

تور کانادا: برای دیدار از شگفتی های کشور زیبای کانادا و دریافت ویزای مولتی 5 ساله کانادا با ما همراه باشید.