چه عواملی می تواند همچنان موتور بورس را روشن نگه دارد؟ - راه ساری

به گزارش خبرنگاران به نقل از دنیای بورس - شروین شهریاری: بازار سهام در هفته جاری نیز به رشد جهش گونه خود ادامه داد تا جایی که با افزایش بیش از 135 هزار واحدی شاخص کل، بازدهی هفتگی به سطح اعجاب انگیز 18درصد و از ابتدای سال به 71 درصد رسید. برای اینکه ابعاد این رشد بهتر درک گردد باید توجه کرد که رقم شاخص کل دو سال قبل در همین روز کمتر از صد هزار واحد بود؛ به عبارت دیگر به میزان 35 درصد بیشتر از کل ارزش خلق شده در بورس تهران در نیم قرن، تنها در هفته جاری بر ارزش کل بورس افزوده شده است.

این اتفاق درحالی روی می دهد که رسیدن به شاخص یک میلیون واحدی دیگر هدفی دور از دسترس به نظر نمی رسد و هدف گذاران اعداد رویایی شاخص به زودی باید به انتظار معین رقم جدیدی برای تداوم ترسیم رشد هیجانی کنونی و جذب آحاد جامعه به سمت بورس باشند.

در اتفاقی نادر، مسوولان دولتی و سیاست گذاران نیز به طور همنوا از شرایط کنونی ابراز خرسندی نموده و به طور تلویحی ادامه رونق سهام را نوید می دهند؛ شرایطی که معمولا در موقعیت رشدهای هیجانی و هجوم سرمایه گذاران غیرحرفه ای در دنیا با رویکرد احتیاطی و محدود نماینده نهاد حاکمیت روبرو می گردد. به این ترتیب، تلفیق سرازیر شدن سیل نقدینگی به سمت بازار سهام با برداشت اکثریت از حمایت دولت از این مساله، فرایندی را شکل داده که معین نیست اوج شاخص را در چه نقطه ای رقم بزند.

شباهت ها با حباب چینی

در بین سنجه های ارزیابی شرایط سهام می توان دسته های متفاوتی را بسته به نوع نگاه تحلیلگر تشخیص داد. بعضی از این متغیرها با تاکید بر سودآوری و جریانات نقدی شرکت ها نسبت به ارزش گذاری داوری می نمایند. بعضی به ارزش دارایی ها و جایگزینی نظر می نمایند و در نهایت گروهی هم به دنبال کشف ارزش بازار سهام در ترازوی مقایسه با متغیرهای کلان مالی نظیر فراوری ناخالص داخلی، نقدینگی و... هستند.

در هر مقطع تاریخی، معمولا قضاوت از دریچه هریک از این نسبت ها نتایج متفاوتی به دست می دهد؛ از این رو، بسته به نگاه هر تحلیلگر، داوری در خصوص ارزندگی کلیت بازار سهام می تواند متفاوت باشد. با این حال، مقاطع زمانی معدودی وجود دارند که همه این سنجه های تحلیلی به رغم خاستگاه متفاوت آنها یک رای مشابه در خصوص ارزندگی بازار صادر می نمایند. مثلا در حباب قبلی بورس تهران در سال 92، متغیرهای سودآوری و کلان کمابیش در محدوده هشدار قرار داشتند اما هنوز متغیرهای دارایی محور، بر تداوم ارزشمندی بازار تاکید داشتند.

در نقطه معکوس در اواخر سال 96، تقریبا هر سه گروه تحلیل ها نشان از مطلوبیت شرایط بورس داشتند. در نمونه مشابه خارجی، در کشور چین، پس از یک دوره جهش 2 برابری شاخص ها که در مدت بسیار کوتاهی در شش ماه منتهی به تابستان 2015 رخ داد تقریبا از هر منظر تحلیلی، سرمایه گذاری در سهام در نرخ های مزبور توجیه خود را از دست داد.

با این حال، قیمت ها تحت تاثیر هجوم مردم عادی در سمت تقاضا تا مدتی باز هم به رشد خود ادامه دادند و افزایش مزبور را از سطح 5/ 2 برابر نیز گذراندند؛ تا اینکه در نهایت با یک سقوط 50 درصدی در شاخص ظرف تقریبا شش ماه بعدی حباب بازار سهام چین ترکید.

در شرایط فعلی هم اکثریت کارشناسان بر این باورند که همه متغیرهای تحلیلی از توجیه منطقی ادامه رشد قیمت های سهام باز مانده اند؛ شرایطی که یادآور موقعیت های نادری در گذشته است که یکصدایی همه متغیرهای تحلیلی، معمولا اتفاقی متناظر با جمع بندی این سنجه ها در جهت رشد یا افت قیمت های سهام پس از مدت زمان کوتاهی را در پی دارد.

عدالت در ایستگاه مردم

براساس ابلاغیه صادر شده در هفته جاری، گام مهمی در راستای باز شدن قفل یکی از عظیمترین معضلات مالکیتی و مدیریتی در اقتصاد کشور برداشته شد تا فرآیند آزاد سازی سهام عدالت عملا در فاز اجرایی قرار گیرد.

براساس اطلاعاتی که تا به امروز منتشر شده، این سهام یا به صورت مستقیم یا واگذاری مالکیت در شرکت های استانی به مردم انجام خواهد شد. این اتفاق که البته نوع اول آن مرجح است، در نهایت فرآیند نیمه تمام خصوصی سازی را کامل می نماید و با سپردن سهام به دست مالکان واقعی آنها، عملا در ماه های آینده تشکیلات عریض و طویل سهام عدالت با ماهیت شبه دولتی آن را از زنجیره اثرگذاری و حاکمیت بر شرکت ها حذف می نماید.

علاوه بر اینها، با ورود تقریبا 300 هزار میلیارد تومان سهام بلوکه شده به فرآیند آزاد سازی، گامی مهم در جهت تعمیق بازار سهام، جلوگیری از رشد و افت های هیجانی و نیز شریک شدن بخش مهمی از جمعیت کشور در فرآیند سرمایه گذاری دربازار سرمایه برداشته می گردد.

همچنین با افزایش شناوری سهام و واقعی شدن قیمت ها، زمینه برای سرمایه گذاری جدید از سوی بخش خصو صی به منظور خرید و تجمع سهام و اعمال حق مدیریت در شرکت ها نیز فراهم می گردد که به طور بالقوه تاثیرات مهمی در تغییر ساز وکار مدیریتی و افزایش بهره وری اقتصاد کشور و بنگاه های عظیم در میان مدت خواهد داشت. به این ترتیب می توان گفت در صورت اهتمام مدیران اجرایی و فراهم کردن سریع سازوکار تخصیص سهام، قطار خصوصی سازی در ایران به ایستگاه مهمی می رسد که در آن، پس از سال ها، مردم به سهم خود از عدالت خواهند رسید.

سیم آخر بانک های مرکزی دنیا

نحوه روبروه مالی با شیوع ویروس کرونا از همان ابتدا برای تصمیم سازان درسراسر دنیا با تردید و ابهام توام بوده است. با این حال، یک گروه از سیاست گذاران مالی در کشورهای غربی، ازهمان روز اول، رویکرد کاملا معینی را در پیش گرفتند: بانک های مرکزی؛ سیاست آنها هم روشن و قاطع بود: انبساط پولی حداکثری. به این ترتیب، نه تنها نرخ های بهره در آمریکا به سرعت به صفر رسید بلکه در ژاپن و اروپا به قعر جدیدی از نرخ های منفی رفت.

جنبه مهم تر اما به خرید مستقیم دارایی ها (بخوانید چاپ پول) مربوط بود که در اینجا نه تنها هر سه بانک مرکزی خرید نامحدود اوراق قرضه دولتی را اعلام کردند بلکه بانک مرکزی آمریکا برای اولین بار در طول تاریخ تا بدانجا پیش رفت که خرید اوراق قرضه شرکتی با درجه اعتباری پایین (Junk Bonds) را هم مشمول برنامه حمایتی تزریق نقدینگی کرد. ابعاد تزریق پول بی پشتوانه در ایالات متحده از همه رقبا سریع تر بوده و در مقایسه با رقیب دوم یعنی چین که اساسا انبساط خفیف تری را در پیش گرفته، بسیار قابل توجه بوده است.

بر این اساس، بسیاری از ناظران براین باورند که در صورت برگشت اقتصاد دنیای به ریل عادی، تغییرات مهمی در ارزش دارایی ها در افق پساکرونا شکل می گیرد. به همین دلیل، دارایی های ریسک پذیر مانند سهام در بازار دنیای چشم انداز روشنی خواهند داشت؛ اما منتفع اصلی از نتایج این فرایند، که تضعیف نسبی دلار آمریکا جزو لاینفک آن به شمار می رود، بازارهای درحال توسعه از یک سو و نرخ موادخام و کالاها از سوی دیگر هستند؛ الگویی که مشابه آن پس از بحران دنیای سال 2008 نیز برای مدت کوتاهی قابل رصد بود.

از این منظر، می توان انتظار داشت در نیمه دوم سال 2020 یکی از عوامل موثر بر سودآوری شرکت های بورس تهران یعنی قیمت های دنیای کامودیتی هم نفسی تازه نمایند و با عبور از روزهای سخت شیوع بیماری، فرایند بازگشت به سطوح قبلی را در پیش گیرند.

آسمان تو: با ما سفر را تجربه کنید

مهسان بلاگ: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای مهسان