آدمخواران؛ هولناک ترین جنایات انسانی در دهکده ای فرانسوی - راه ساری

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، ژان تولی کاریکاتوریست، فیلم نامه نویس و رمان نویس 67 ساله فرانسوی است که تا به امروز کتاب های متعددی را به نگارش درآورده است. کتاب هایی که عمدتا در زمره آثار پرفروش و پیروز محسوب می شوند و جوایز بسیاری برای نویسنده خود به ارمغان آورده اند.

وی در ایران توسط ترجمه های احسان کرم ویسی از دو اثرش، به جامعه کتاب خوان ایرانی معرفی شده و محبوبیتی قابل توجه به دست آورده است.

اولین اثر او که در ایران به بازار نشر راه یافت کتاب مغازه خودکشی است که در سال 2006 به نگارش در آمد و در در سال 2012 فیلمی بر اساس آن ساخته شد.

در سال های اخیر نیز کتابی تحت عنوان آدم خواران را به رشته تحریر درآورد که در سال 98 شمسی به فارسی برگردانده شد. کتاب نامبرده اینک موضوع گزارش ما را به خود اختصاص می دهد.

آدم خواران روایتگر یک واقعه تاریخی است که در سال 1870 در فرانسه رخ داده است.

در نیمه دوم قرن نوزدهم، در دوران حکمرانی ناپلئون سوم بر فرانسه، پروس همسایه شرقی فرانسه با این کشور وارد جنگ می شود، این جنگ به واقع جنگی نابرابر بود چرا که فرانسه توانی برای مقابله با پروس قدرتمند نداشت بنابراین شکست خورد و امپراتوری آلمان تشکیل شد.

شرح تاریخی ای که بیان شد توصیف اوضاع تاریخی فرانسه در زمان وقوع این داستان است.

تمام داستان در یک دهکده رخ می دهد. دهکده ای که یکی از هولناک ترین جنایات انسانی را به چشم می بیند و علامت سوال بزرگی در مورد رفتارهای بشر در تاریخ به جا می گذارد.

داستان روایت مردمیست که تحت تاثیر اخبار مخرب جنگ و در اثر ناآگاهی و کم سوادی دست به فاجعه ای وحشتناک می زنند و جوانی فرانسوی را طی یک سلسله حوادث به آتش می کشند و می خورند!

این تمام داستان است اما شرح و تفصیل نحوه وقوع این ماجرا در کتاب به بهترین نحو بیان شده است. به گونه ای که خواننده نمی تواند برای لحظه ای کتاب را ببندد.

ژان تولی برای نگارش این اثر به پرونده های دادگستری اکتفا نکرده و خود پا به روستای مزبور گذاشته و تحقیقات میدانی بسیاری انجام داده است تا هیچ نکته ای از قلمش جا نماند. وی چنان در دریافت اطلاعات از اهالی روستا سماجت به خرج داده که اهالی او را تهدید کرده اند که اگر دست از سوالات خود برندارد قربانی بعدی خواهد بود!

در نهایت وی تاریخ را با ادبیات در آمیخته و داستانی جذاب، بر پایه واقعیت به نگارش در آورده است.

سوژه ای که ژان تولی برای نوشتن برگزیده تنها بازگویی یک حادثه تاریخی صرف نیست بلکه زوایای جامعه شناسی و روانشناختی بسیاری را در خود گنجانده است.

ژان تولی با این اثر مخاطب را در برابر واژ ه هایی چون جمعیت و اتحاد قرار می دهد و ابعاد دهتشناک این دو مفهوم را برای مخاطب هویدا می کند.

اتحاد، واژه ای که همواره مفاهیم مثبت و انسان محبت آمیز را به ذهن متبادر می کند در این داستان به کلی از معنا ساقط می شود و حتی ترسناک جلوه می کند.

از دیگر مفاهیم اجتماعی که در کتاب ذهن مخاطب را نشانه می گیرد اشاره به تقلید کورکورانه است. عملی که پتانسیل این را داد تا به یک جنایت منجر شود.

در واقع سوژه ای که ژان تولی برای نوشتن برگزیده است یک سوژه هوشمندانه است چرا که تنها محدود به قرن نوزدهم و آن مکان خاص نمی شود بلکه به طور تلویحی و استعاری به خوی درندگی پنهان

در تک تک انسان ها اشاره می کند که در اثر تربیت ناصحیح و یا شرایط محیطی نامناسب در درون هر انسان به زیست می پردازد و در اثر ایجاد بسترِ بروز، ظهور می یابد.

این کتاب، آزمایش مارینا آبراموویچ هنرمند یوگسلاوی تبار را نیز در ذهن یادآوری می کند.

مارینا طی یک آزمایش اجتماعی در سال 1974 با عریان شدن در نمایشگاه از تماشاگرانش خواست تا با استفاده از 72 وسیله یی که در اختیار آنها گذاشته بود هرچه می خواهند بر سر او بیاورند. پس از 9 ساعت، اجرا در حالی متوقف شد که یکی از افراد اسلحه ای روی سر مارینا گرفته بود تا او را بکشد در حالی که بدن وی به فجیع ترین شکل ممکن زخمی شده بود.

نمونه ای دیگر از مشاهده رفتارهای سادیستیک در انسان های به ظاهر سالم، آزمایش زندان استنفورد است که در سال 1971 انجام شد و در سال 2015 فیلمی سینمایی با همین نام بر پایه آن ساخته شد. آزمایشی که جزو خطرناک ترین آزمایشات روانشناسی شمرده می شود و حیرت محققان را برانگیخت.

مشاهده این نمونه و نمونه هایی از این دست، بشر را با سوالاتی بنیادین در مورد رفتارهای اجتماعی روبرو می کند. سوالاتی از این قبیل که به راستی اخلاقیات تا چه اندازه محدود کننده خوی درنده انسان است؟

آیا اخلاق تنها تابع قانون است و زیر سایه قانون معنا می یابد؟

حد و مرز همراهی با جامعه تا کجاست؟

تقلید چه معایب و چه مزایایی را با خود به همراه داد؟

اخبار تا چه اندازه بر سلامت روان افراد تاثیرگذار است؟

سوالاتی که پاسخ به هریک فلسفه ای خاص را می طلبد.

در پایان باید اشاره کنیم که اگر چه این کتاب، شاهکار محسوب نمی شود اما دست کم کتابیست خواندنی و جذاب که خواندن آن از حیث مستند بودن و بررسی رفتارهای جمعی بسیار حائز اهمیت است.

منبع: خبرنامه دانشجویان ایران