دور و نزدیک در یک قاب؛ تصویر جدید تلسکوپ هابل از دنباله دار بوریسوف - راه ساری

چند ماه پیش بود که یک متجم آماتور روس دنباله دار جدیدی را کشف کرد که ویژگی های مدارش متفاوت با دنباله دارهای معمول در منظومه شمسی بود. در نهایت رصدهای تکمیلی منجمان حرفه ای نشان داد که این دنباله دار از فضای میان ستاره ای وارد منظومه شمسی شده است و پس از مدتی نیز از منظومه شمسی خارج خواهد شد. این دومین جرم میان ستاره ای است که مهمان منظومه شمسی شده و اخترشناسان پیروز به شناسایی آن شده اند.

دنباله دار بوریسوف با سرعت شگفت انگیز 175 هزار کیلومتر بر ساعت در حال گذر از منظومه شمسی است. بوریسوف یکی از سریع ترین دنباله دارهایی است که اخترشناسان آن را رصد نموده اند.

تلسکوپ فضایی هابل پیش از این و در ماه اکتبر نیز از دنباله دار بوریسوف تصویربرداری نموده بود. در آن موقع فاصله بوریسوف از زمین چیزی در حدود 420 میلیون کیلومتر بود. رصدهای جدید هابل اما در ماه های نوامبر و دسامبر صورت گرفته اند. زمانی که بوریسوف فاصله کمتری از زمین داشت.

در تصویر بالا دنباله دار بوریسوف در کنار یک کهکشان دیده می گردد. نکته قابل توجه تار بودن کهکشان در این تصویر است که بر خلاف آن چیزی است که از تلسکوپ هابل انتظار داریم. دلیل کیفیت پایین تصویر کهکشان اما معین است. با توجه به فاصله نسبتا کم دنباله دار از زمین حرکت این جرم در آسمان حتی در بازه های زمانی کوتاه نیز محسوس است. بنابراین تلسکوپ هابل برای ثبت تصویری واضح از دنباله دار بوریسوف باید راستا حرکت آن را در آسمان دنبال می کرد. حرکت تلسکوپ برای دنبال کردن بوریسوف باعث شده که تصویر کهکشان تا حدودی تار ثبت گردد.

رصدهای جدید هابل این فرصت را به اخترشناسان داد تا اندازه هسته دنباله دار بوریسوف را با دقتی بیشتر از گذشته محاسبه نمایند. داده های هابل نشان می دهند که هسته این دنباله دار بیش از 15 برابر کوچک تر از نتایج محاسبات قبلی است. طبق داده های جدید هسته این دنباله دار شعاعی کمتر از پانصد متر دارد. آنالیز هسته این دنباله دار این امکان را به اخترشناسان می دهد تا شناخت بهتری از دنباله دارهای میان ستاره ای کسب نمایند.

بوریسوف اولین دنباله دار میان ستاره ای است که اخترشناسان آن را کشف نموده اند. هر چند که به احتمال زیاد کشف این دنباله دار تنها شروعی برای کشف های مشابه در آینده است. بعضی تخمین ها نشان می دهند که در هر بازه زمانی ممکن است هزاران جرم میان ستاره ای در منظومه شمسی حضور داشته باشد. اجرامی که البته اغلب آن قدر کم نور هستند که تلسکوپ های کنونی توان ثبت آن ها را ندارند.

با این حال و با شروع به کار نسل جدید تلسکوپ ها احتمالا در سال های آینده اخبار بیشتری از مهمانان منظومه شمسی خواهیم شنید.

(Credit: NASA, ESA, and D. Jewitt (UCLA