نویسنده ها در خانه! - راه ساری

این نویسنده در گفت وگو با خبرنگاران، درباره لزوم توجه به اقلیم و زیست بوم در ادبیات داستانی و این که گفته می شود ادبیات ما به سمت ادبیات آپارتمانی می رود، اظهار کرد: بخشی از این موضوع به کمبود تجربه مولف برمی شود. محدوده بسیاری از جوانان ما خانه است و تجربه بسیار کمی از جامعه دارند، بیشتر زندگی روزمره را در نوشته های شان منعکس می نمایند که بسیاری از این تجربه ها نیز به شیوه ذهنی منعکس می شود.

او اضافه نمود: نویسنده زندگی جامعه را در اثر ادبی خود بازتاب می دهد. اگر نویسنده و مولف با زندگی بیرون، روستا و اقلیم بومی و شهری بجوشد می تواند آن ها را در آثارش بازتاب بدهد، اما اگر به محیط خانه محدود شود، خب طبیعی است که همین ها را در نوشته هایش بازتاب بدهد.

اصغری گفت: به نظرم داستان های آپارتمانی و داستان های محدودشده که معمولا باری ندارند، نتیجه زندگی مدرن هستند. باری ندارند، زیرا زندگی اجتماعی در آن ها وجود ندارد، چیزی به خواننده نمی دهند و خواننده را به ژرفای زندگی پرجوش و خروش بیرون از محیط خانه وارد و یا حتی نزدیک نمی نمایند. این واقعیت داستان امروز ماست، البته این موضوع مختص جامعه ما نیست.

او در ادامه اعلام کرد: در جوامع اروپایی هم این نوع آثار وجود دارد، که ترجمه هایش را در بازار کتاب می بینیم. فقط در نسل های گذشته داستان نویسان اروپایی و آمریکایی می توانیم مثال بزنیم که در چهارچوب خارج از محیط خانه بودند و در آثارشان زندگی دنیا بیرون از خانه را بازتاب می دادند.

نویسنده کتاب قربانگاه سهراب سپس اظهار کرد: البته توجه به دنیا خارج به خود نویسنده نیز بستگی دارد. نویسنده نسل امروز هم اگر دغدغه زندگی اجتماعی داشته باشد و در جامعه بیرون از خانه غرق شود، می تواند زندگی اجتماعی را ببیند و آن را در نوشته هایش بازتاب بدهد. این دغدغه در بعضی هست و در بعضی نیست. بعضی از نویسندگان مسائل شخصی و فردی خودشان مهم است و می خواهند این ها را در اثرشان بازتاب بدهند. بعضی هم معتقدند زندگی و دغدغه های فردی شان بخشی از واقعیت بیرونی است.

او تأکید کرد: توجه به اقلیم به خود نویسنده ها بستگی دارد، اگر نویسنده دغدغه بیرون از خانه داشته باشد، سعی می نماید مشاهدات دنیا بیرون را با زندگی و دنیای شخصی خود بیامیزد و در کارش منعکس کند و اگر دغدغه نداشته باشد خود را کنار می کشد و به دنیا فردی خود محدود می شود و باری نمی دهد.

اصغری گفت: البته این طور هم نیست که ذهنیت انسان به صورت فردی و محدود در خانه چیزی نداشته باشد؛ دارد، اما وسعت و گستردگی زندگی اجتماعی را نمی تواند داشته باشد و خواننده را در دنیایی کوچک محدود می نماید.

نویسنده کتاب ول کنید اسب مرا در پاسخ به این که محدود شدن ادبیات داستانی چه نتیجه و تأثیری بر ادبیات دارد، گفت: نتیجه اش این است که آثار پدیدآمده نازاست، چیزی به خواننده نمی دهد و نمی تواند خواننده را به جامعه نزدیک کند. خواننده در آثار ادبی، چه شعر و چه داستان، به دنبال چیزی از جامعه است و قرار نیست با دنیا فردی یک هنرمند طرف شود. خواننده کنجکاو است که ردی از جامعه، درد و رنج هایش در این آثار ادبی و هنری ببیند؛ چیزی که ما در آثار گذشتگان بسیار می بینیم و در چند دهه اخیر بسیار اندک شده است.

او با بیان این که کار اثر ادبی ایجاد سوال در رابطه با زندگی و دغدغه های مردم است، گفت: اثر ادبی باید اندیشه برانگیز باشد. اثر ادبی را برای سرگرمی نمی خوانیم، به اندازه کافی داستان های عامه پسند و سرگرم نماینده وجود دارد که باری به خواننده نمی دهد. از طرفی هم کارهای محدود بسیاری وجود دارد که از قضا ژست روشنفکری هم دارند و چیزی به خواننده نمی دهند.

حسن اصغری در ادامه اعلام کرد: نویسنده توانا موظف است زندگی اجتماعی را در آثارش بازتاب دهد. این زندگی محدود به آپارتمان نیست، سرگرم نماینده نیست، بلکه وسیع تر از این هاست و باید خواننده را به دنیای که هنرمند کشف نموده، راهنمایی کند. این کشف در محدوده آپارتمان و داستان های عامه پسند وجود ندارد. این دو نه کشفی به خواننده ارائه می دهند، نه خواننده را به اندیشه وامی دارند و نه سوالی در آثارشان مطرح است. این مشکل را در چند دهه اخیر داشتیم. گاه این آثار جنجال به راه انداخته و جایزه هم برده اند اما بعد هم فراموش و بایگانی شده اند.

نویسنده مجموعه داستان بزرگداشت باشکوه گفت: نویسنده باید ژرفا را ببیند و دنیا جدیدی را کشف کند، نگاه نویسنده همچنین نباید به جامعه خود محدود باشد و باید نگاه گسترده ای داشته باشد؛ نمونه هایش را در گذشته داشتیم. چیزی که در بسیاری از آثار گذشتگان ما بازتاب دارد ویژه مردم ما نیست، درد و دغدغه هایی وجود دارد که برای همه آشناست و همه می توانند با آن احساس نزدیکی نمایند. همه این ها به وضعیت فکری نویسنده ها بازمی شود.

او در سرانجام اظهار کرد: کارهای برجسته ای در میان آثار نویسنده های جوان دیده ام. اما کارهایی که اندیشه برانگیز هستند به صورت تک و توک بوده، غالب نوشته ها متأسفانه باری ندارند، که نامش را محدود و آپارتمانی گذاشته اند. هرچند آثار غیرآپارتمانی هم داریم که فضای تنگی دارند و اندیشه ای هم با خود به همراه ندارد. این موضوع به ادبیات محدود نمی شود و در تئاتر و موسیقی و نقاشی هم این موضوعات وجود دارد.

مجله سرگرمی: مجله سرگرمی، تفریحی و گردشگری