کرونا دیجیتالی شدن سبک زندگی مردم را تقویت کرد - راه ساری

تغییر رفتار دیجیتالی با شیوع کرونا

با شیوع کرونا، مردم مجبور شدند رفتارهای حضوری و سنتی خود را با غیرحضوری و دیجیتالی جایگزین نمایند تا به نوعی بتوانند چرخه زندگی را ادامه دهند به همین دلیل با مشاهده رفتاری در مدت سه ماه گذشته چندین تغییر در سبک زندگی مردم در دوران کرونا شکل گرفته است یکی در بخش ارتباطات است یعنی نه تنها ارتباطات تصویری افزایش یافت، بلکه استفاده از برنامه های زنده آموزشی، هنری، مذهبی و... نیز در پلتفرم های داخلی و خارجی فرایند رو به رشدی داشت. از سوی دیگر با شیوع کرونا تغییرات در حوزه سلامت دیجیتال نیز بالا بود به طوری که اپلیکیشن های حوزه سلامت رشد صددرصدی پیدا کرد و مردم توانستند به جای مراجعه به مطب به وسیله اپلیکیشن های موجود داخلی با پزشکان خود ارتباط برقرار نموده و ویزیت شوند یا به صورت غیرحضوری نوبت بگیرند و در این دوران نه تنها استفاده از یک اپلیکیشن (پزشکت) 2668 درصد رشد داشت بلکه، برنامه های جدیدی (مانند ماسک با 3 میلیون نصب و سفیران سلامتی) هم طراحی و راه اندازی شد و مورد استقبال کاربران نهاده شد.

شیوع کرونا مراسم مذهبی در مساجد و اماکن مذهبی را نیز به تعطیلی کشاند ولی مردم با تغییر سبک زندگی خود به پلتفرم های مذهبی روی آوردند. بخصوص در شب های قدر مراسم مذهبی پخش زنده (لایو) افزایش یافت. طبق گزارش آپارات فقط در شب 19 ماه رمضان 300 مجلس احیا بر این بستر با حضور بیش از 12 هزار شرکت نماینده برگزار گردید و طبق اعلام نرم افزار هیأت آنلاین، در شب 21ماه رمضان بیش از 25 مراسم با بیش از 170 هزار بازدید برگزار گردید. افزایش خرید آنلاین به صورت خرده فروشی نیز در فروشگاه های آنلاین از دیگر تغییر رفتار مردم در این دوران بود. به طوری که میزان فروش فقط در مدت دوماه (اسفند 98 و فروردین ماه 99)در بزرگترین فروشگاه آنلاین کشور 30 درصد افزایش یافت و در این مدت کسب وکارهای سنتی نیز به سمت فروش آنلاین گرایش پیدا کردند و درخواست غرفه فروش در پلتفرم های فروشگاه آنلاین در بعضی فروشگاه ها 11 (باسلام) تا 30 درصد (دیجی کالا) افزایش یافت.

توسعه اقتصاد دیجیتال با شیوع کرونا

اما کارشناسان درباره این تغییررفتارها و تأثیر کرونا بر سبک زندگی مردم چه نظری دارند. مهدی محمدی دبیر ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به ایران گفت: شیوع کرونا باعث شد مردم به ناچار سبک زندگی خود را در این دوران تغییر داده و برای تأمین نیازهای آموزشی، خدمات و... به سمت فضای دیجیتال کشور کشیده شوند.

محمدی اضافه کرد: با توجه به اینکه ظرفیت ها و زیرساخت های لازم در کشور تا حدودی وجود داشت بنابراین شرایط گذار در این دوران روی داد و مردم کم کم از غیردیجیتال به دیجیتال حرکت نموده و در این دوران از بعضی از خدمات و سرویس های دیجیتالی مانند آموزش آنلاین، سلامت الکترونیک، سرگرمی، محتوا و خرید خرده فروشی بیش از قبل از کرونا بهره مند شدند.

دبیر ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی اضافه کرد: آمار تقریبی میزان رشد صددرصدی را در حوزه های سلامت، سرگرمی و محتوا نشان می دهد. بخش خرده فروشی حاکی از رشد 15 درصدی است. رشد 4 تا 5 برابری را در پلتفرم های آموزش و نمایش فیلم شاهد بودیم که نشان دهنده وجود ظرفیت خوب رشد است وی با اشاره به اینکه کرونا باعث شد استفاده از ظرفیت دیجیتال افزایش یابد، گفت: تغییر رفتار دیگری که رخ داد گرایش کسب و کارهای سنتی به فضای دیجیتال بود. دستگاه ها و سازمان ها نیز آغاز کردند به ارائه خدمات بیشتر به مردم تا کارها غیرحضوری انجام شود و در این بین مردم نیز متوجه شدند که استفاده از فناوری و غیرحضوری به نفع خودشان است و این تغییر رفتار را پذیرفتند.

محمدی درباره پایداری این تغییر سبک از زندگی مردم نیز گفت: گزارش های جهانی حاکی از آن است که در نهایت تغییر سبک رفتار و زندگی مردم در این دوران، دیجیتالی شدن را در تمام جوامع تقویت می نماید و به نفع اقتصاد دیجیتال خواهد بود ولی با فروکش کردن بیماری کرونا، کمی این سبک از زندگی فروکش می نماید اما به شرایط قبل از کرونا باز نمی شود و سطح بالاتری از پیش از دوران کرونا را کماکان تجربه خواهیم کرد.

وی اضافه کرد: ظرفیت جدیدی نیز در اقتصاد دیجیتال ایجاد خواهد شد و باعث می شود میزان تقاضا در فضای مجازی و کاربری ها برای رفع کردن نیازها به وسیله فضای مجازی افزایش یابد و این خود نیز به توسعه فضای اقتصاد دیجیتال یاری می نماید چرا که هر چقدر تعداد کاربران فضای دیجیتال افزایش یابد، صاحبان کسب و کارهای مجازی هم که به راه اندازی اپلیکیشن ها و خدمات دیجیتال می پردازند بیشتر ازاین فضا یاد خواهند گرفت و به همین دلیل به دنبال استفاده از ابزارهای پیشرفته مانند هوش مصنوعی خواهند رفت.

محبوبیت دولت الکترونیک با شیوع کرونا

با شیوع کرونا تمام کارهایی که سال ها حضوری انجام می شد و امکان ارائه آن خدمات و سرویس ها به وسیله اینترنت وجود داشت کاملاً پررنگ شدند و بیشتر رفتارهای حضوری مردم به رفتارهای آنلاین و دیجیتالی تبدیل شد.

محمدرضا قدوسی مشاور کسب و کارهای آنلاین با بیان مطلب فوق به ایران گفت: در سه جنبه سبک زندگی مردم تغییر نموده و به سمت دیجیتالی شدن رفته است. اول اینکه تمایلات مردم از رفتارهای حضوری و سنتی به سمت ارتباطات عمومی و سرگرمی های دیجیتالی تغییر کرد. دوم اینکه شرکت ها و سازمان ها نیز به سمت استفاده از ارتباطات دیجیتالی رفتند و در این راستا از ابزارهای فناورانه مانند ویدئو کنفرانس و دیگر نرم افزارها برای دورکاری استفاده کردند.نه تنها سازمان ها و شرکت ها شرایط دورکاری را برای کارکنان خود فراهم کردند، بلکه تبادل اسناد و مکاتبات بین مشاغل و سازمان ها و شرکت ها نیز دیجیتالی شد و ارسال نامه با پیک و پست جای خود را به سیستم های الکترونیکی داد و در نهایت بخشی که بیشترین تغییرات را در رفتار مردم گذاشت، دولت الکترونیک بود. با بستری که فراهم شده بود مردم به استفاده از این بستر سوق داده شدند.

قدوسی اضافه کرد: تغییرات ایجاد شده در سبک زندگی و رفتاری مردم و گرایش به سمت استفاده از فناوری، به نفع دیجیتالی شدن کشور است. باید گفت نقشی که کرونا در دیجیتالی شدن کشور داشت و آن را به این سمت هل داد تا به امروز هیچ کدام از الزام های قانونی، تشویق ها و تنبیه ها نتوانسته بود، انجام دهد و چند مرحله کشور را جلو برد و آن را به فاز جدیدی از دولت الکترونیک و اقتصاد دیجیتالی وارد کرد.

وی درباره اینکه آیا این سبک زندگی پایدار خواهد ماند یا خیر، گفت: این پایداری از یکسو به عمر این بیماری در کشور و اینکه چقدر بحث رعایت فاصله اجتماعی طول بکشد، بستگی دارد بنابراین هر چقدر ادامه دار باشد این رفتارها در مردم تأثیر عمیق تری خواهد گذاشت. از سوی دیگر بستگی به ادامه دار بودن ارائه خدمات الکترونیکی نهادها به مردم دارد. اگر دستگاه ها کماکان به ارائه خدمات خود از راه دور و بر بستر دولت الکترونیک ادامه دهند و در دوران پساکرونا نیز آن را متوقف ننمایند، این تغییر رفتار پایدار خواهد ماند.

این مشاور کسب و کارهای آنلاین معتقد است اگر این تغییر رفتاری و سبک زندگی مردم پایدار بماند، بزرگترین ثمره ای که برای مردم خواهد داشت، شفافیت و سرعت است از سوی دیگر شاهد کاهش آلودگی های زیست محیطی، هزینه ها و... خواهیم بود. از این طریق مردم می توانند بسرعت فعالیت های خود را انجام داده و شرایط شان را رصد نمایند و نیازی به حضور تعاملات ساختگی در کشور نداشته باشند.

قدوسی با بیان اینکه شیوع بیماری کرونا یک اثر مثبت دیگر هم در اقتصاد دیجیتال به همراه داشت و آن افزایش اعتمادپذیری مردم نسبت به حوزه فناوری بود، گفت: البته با شرایط پیش آمده مردم چاره ای جز استفاده از ابزارهای فناوری و تغییر سبک زندگی خود نداشتند اما بعد از استفاده از آن متوجه شدند که می توان به سامانه های فناوری اعتماد و از آنها استفاده بهینه کرد.

وی اضافه کرد: برای تداوم آن باید دولت الکترونیک بیشتر تقویت شود و پیشنهاد می شود خدمات دیگر نهادها مانند قوه قضائیه، پلیس فتا، اموربانکی و... نیز بر بستر دولت الکترونیک ارائه شود تا مردم به صورت غیرحضوری از آنها بهره مند شوند.

مهدی پشتکوهی کارشناس حوزه اقتصاد دیجیتال فناوری نیز با بیان اینکه در حوزه خدمات روی سبک زندگی و رفتار مردم تأثیر گذاشته و آن را تغییر داد، به ایران گفت: با شیوع کرونا مردم به سمت فناوری و دیجیتال بیش از پیش روی آوردند و این فناوری توانست سبک زندگی مردم را در حوزه خریدهای اینترنتی به صورت خرده فروشی، صنعت سرگرمی، آموزش آنلاین، دولت الکترونیک و... تغییر دهد.

پشتکوهی اضافه کرد: دولت پیش از این به دنبال دیجیتالی کردن بود و با جبر کمی آن را پیاده سازی کرد که نتیجه مطلوبی در بر نداشت ولی شیوع کرونا موجب شد فرهنگ استفاده از فناوری بیش از قبل شکل بگیرد بنابراین در این دوران حوزه تجارت الکترونیک، دولت الکترونیک و بانکداری الکترونیک و اطلاع رسانی الکترونیک و... توسعه یافت.

وی این تغییرات سبک زندگی را به نفع اقتصاد دیجیتال دانست و اضافه کرد: ولی به نظر نمی رسد این تغییر سبک زندگی مردم و دیجیتالی شدن پایدار بماند، چرا که این اتفاق به دلیل بحران کرونا به وجود آمد و تأثیرات مقطعی در بعضی از حوزه ها گذاشت ولی باید گفت به سطح قبلی خود نیز بازنخواهد گشت .

تور پاریس: دیدار از زیباترین شهر اروپا و کشور فرانسه

تور ونیز: سفر به اروپای شگفت انگیز