خبرنگاران ذخیره هزار ساله منابع آبی را در 5 دهه گذشته مصرف کرده ایم - راه ساری

محمد درویش روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار محیط زیست خبرنگاران افزود: به طور نرمال انتظار داریم که از هر متر بارندگی یک چهارم آن در زمین نفوذ کند که اگر پوشش گیاهی مناسب باشد و طرح های آبخیزداری و آبخوانداری به درستی اجرا شود این نسبت یک چهارم می تواند تا یک دوم و حتی بیشتر هم افزایش یابد، اما اگر این اتفاقات نیفتاده باشد و زمین برهنه باشد پوشش گیاهی جنگلی و طبیعی از بین رفته باشد حتی این یک چهارم هم تحقق نمی یابد.

وی گفت: اما نکته مهم این است که اگر فرض کنیم در پنج دهه اخیر به طور متوسط حدود 100 میلی متر از سطح آبهای زیر زمینی در همه کشور پایین رفته باشد به این معنا است که اگر می خواهیم این مقدار کمبود جبران شود نیاز داریم که دستکم سالانه 400 میل متر بارندگی در کشور اتفاق بیفتد اما اکنون که دو سال است در ترسالی قرار داریم متوسط ریزش های آسمانی کشور هنوز به 300 میلی متر هم نرسیده، بنابراین نباید خیلی انتظار داشته باشیم که کمبودها جبران شود.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری درباره نقش طرح آبخیزداری در مهار و کنترل سیلاب ها و حفظ ذخیره سفره های زیر زمینی گفت: با وجود همه این افت سفره های زیر زمینی و بیلان های منفی آبهای زیر زمینی، نمی توانیم از طرح آبخیزداری انتظار معجزه داشته باشیم به جای اینکه خیلی تاکید کنیم بر روی عملیاتی مانند آبخیزداری بهتر است تلاش کنیم تا رویشگاه های جنگلی ما در مناطق زاگرس، ارسباران و هیرکانی دوباره احیا شود، تلاش کنیم تا وسایل اطفای حریق را کامل کنیم و اجازه ندهیم تا همین رویشگاه ها هم در اثر آتش سوزی از بین بروند که این خود باعث می شود تا میزان نفوذ آب در خاک کاهش یابد.

درویش ادامه داد: با این شرایط اصلا نمی توانیم امیدوار باشیم که شرایط به این زودی به نرمال برسد چون ایرانیان طی پنج دهه گذشته ذخیره هزار ساله آب خود را مصرف کردند هرگز نمی شود با یک یا دو سال ترسالی کمبود را جبران کرد.

وی گفت: باید میزان اختصاص آب به بخش کشاورزی، شرب و صنعت را در مجموع به حدود 40 میلیارد متر مکعب در سال کاهش دهیم و به سراغ استفاده از کشت های گلخانه ای، هیدروپونیک و ارتقای نرم افزاری بخش کشاورزی و صنعت برویم و تلاش کنیم تا میزان هدر رفت آب از شبکه های لوله کشی شهری را مشخص و کاهش دهیم.

رییس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو گفت: اکنون سالانه 30 درصد آب از لوله کشی های تهران هدر می رود که معادل آب سد کرج است، این میزان هدر رفت به علت فرسودگی لوله های آب رخ می دهد که باید جلوی آن گرفته شود تا راندمان را افزایش دهیم و به این ترتیب بتوانیم حقابه محیط زیست را برای یک دوره 10 ساله ارتقا بخشیم تا این مشکلاتی که اکنون گریبان ما را گرفته کاهش یابد.

وی به پدیده فرونشست زمین در دشت های مختلف کشور اشاره کرد و افزود: چند سالی است که در دشت های مختلف کشور با این پدیده روبرو هستیم که معمولا فرونشست زمین ناشی از نبود تعادل بین تغذیه و برداشت از سفره های آب زیر زمینی است که رخ می دهد که باید با مدیریت صحیح منابع آب و میزان برداشت آن در وهله اول حداقل نرخ فرونشست زمین را مهار کنیم و بعد به سراغ احیا دشت ها برویم.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری ادامه داد: اکنون حدود 130 میلیارد متر مکعب همه آب قابل استحصال در کشور است که متاسفانه سالانه بیشتر از این میزان استفاده می کنیم یعنی حدود 6 تا 7 میلیارد متر مکعب بیشتر از ظرفیت منابع آب قابل استحصال برداشت می کنیم در حالی که باید حداقل 50 میلیارد متر مکعب از این رقم را استفاده نکنیم و بگذاریم در سفره های آبهای زیر زمینی ذخیره بماند تا شاهد افت سفره های زیر زمینی و فرونشست دشت ها در کشور نباشیم.