سل چه علائمی دارد و چگونه منتقل می گردد؟ - راه ساری

از جمله گره های لنفاوی، کلیه ها، مغز، استخوانها، مفاصل و سایر نقاط بدن که در این صورت به آن سل خارج ریوی گفته می شود. هر ساله تعدادی از افراد به این بیماری دچار می شوند.

سل می تواند هر کسی در هر سنی را مبتلا کند. افرادی که سطح ایمنی بدنشان کاهش یافته است بیشتر در معرض خطر هستند.

سل چگونه منتقل می شود؟

هنگامی که فرد مبتلا به سل ریوی یا سل حنجره درمان نشده، سرفه یا عطسه می نماید، بیماری به وسیله تنفس هوای آلوده به ترشحات ریز تنفسی که با چشم قابل تماشا نیستند، منتقل می شود. اما در صورتی که ریه ها و حنجره درگیر نباشند سل خارج ریوی معمولا مسری نیست.

مواجهه طولانی مدت با فرد درمان نشده، برای ابتلا به سل لازم است. افراد مبتلا می توانند کسانی را که هر روز با آن ها ارتباط دارند آلوده نمایند. احتمال ابتلای اعضای خانواده، دوستان و همکاران زیاد است.

چگونه سل ایجاد می شود؟

وقتی فرد سالمی هوای آلوده به باکتری را تنفس می نماید باکتری وارد ریه ها می شود، در ریه می ماند و تکثیر می شود. ممکن است باکتری وارد جریان خون شود و به سایر قسمت های بدن مانند کلیه ها، ستون مهره ها و مغز برود و تخریب ایجاد کند.

تفاوت بین عفونت نهفته سل با بیماری سل چیست؟

بیشتر افرادی که باکتری را تنفس می نمایند آلوده می شوند، اما بدن قادر است با باکتری مبارزه کند و از تکثیر آن جلوگیری کند. باکتری، غیر فعال می شود، اما در بدن زنده می ماند و می تواند هر زمان که سیستم ایمنی ضعیف شود فعال شود. عفونت نهفته سل به این معنی است که فرد آلوده شده و باکتری سل در بدن فرد و معمولا در ریه ها وجود دارد، اما هنوز علائم آشکار ایجاد نشده است.

در عفونت نهفته سل:

فرد علامت بالینی ندارد، احساس بیمار بودن نمی نماید، نمی تواند بیماری را به دیگران منتقل کند، تست پوستی سل در آن ها مثبت است، باکتری سل در خلط پیدا نمی شود، اگر درمان نشوند ممکن است به سل فعال دچار شوند.

ممکن است عفونت نهفته برای تمام عمر در بدن فرد باقی بماند و هرگز تبدیل به بیماری نشود. اما اگر سیستم ایمنی نتواند جلوی رشد باکتری را بگیرد، باکتری سل در بدن تکثیر می شود و موجب فعال شدن بیماری می شود. باکتری به بدن حمله می نماید و بافت ها راتخریب می نماید. اگر در ریه چنین اتفاقی بیفتد منجر به ایجاد حفره در ریه می شود.

بعضی افراد پس از مواجهه دچار بیماری می شوند، اما در بعضی دیگر سیستم ایمنی آن را مهار می نماید و زمانی که سیستم ایمنی دچار نقص شود بیماری فعال می شود. بچه های کوچک و افراد مبتلا به ایدز سیستم ایمنی ضعیفی دارند.

سایر شراطی که سیستم ایمنی ضعیف می شود و فرد را در معرض خطر قرار می دهد شامل این موارد هستند:

سوء مصرف مواد، دیابت شیرین، سیلیکوزیس (نوعی بیماری ریوی)، سرطان سر و گردن، سرطان خون و بیماری هوچکین، بعضی دارو ها مانند کورتیکوستروئید ها یا دارو های پیوند اعضا و بعضی دارو های دیگر.

در فرد مبتلا به بیماری سل علائم بالینی وجود دارد؛ و واکنش واضح به تست پوستی ایجاد می شود و باکتری در خلط یافت می شود. فردی که بیماری فعال دارد باکتری را نیز منتشر می نماید.

بیماری سل چه علائمی دارد؟

علائم سل فعال شامل:

بی علامتی به این معنی که بعضی از افراد مبتلا علامتی ندارند، سرفه به مدت سه هفته یا بیشتر، درد قفسه سینه، سرفه خون آلود یا خلط خونی، خستگی یا ضعف، کاهش وزن، کاهش اشتها، تب خفیف، لرز و تعریق شبانه، هستند.

علائم چه زمانی پدیدار می شوند؟

بیشتر افرادی که به باکتری سل آلوده می شوند مبتلا به سل فعال نمی شوند. اما ممکن است سل فعال، 3-2 ماه تا حداکثر یکسال پس از آلودگی ایجاد شود. خطر ایجاد بیماری فعال با گذشت زمان کمتر می شود.

چه زمانی و تا کی فرد بیمار ناقل سل است؟

سل فعال، تا زمانی که فرد درمان مناسب را برای چند هفته دریافت نکند، مسری و واگیردار است. اما فرد مبتلا به سل نهفته تا زمانی که بیماری در وی آشکار نشود و باکتری در خلط وجود نداشته باشد ناقل بیماری نیست.

درمان سل چیست؟

افراد مبتلا به سل نهفته بهتر است برای درمان پیشگیرانه ارزیابی شوند. این درمان معمولا شامل مصرف دارو های ضد سل برای چند ماه است. اما افرادی که سل فعال دارند باید حتما دوره درمانی شش ماهه یا بیشتر را داشته باشند و حداقل چهار داروی ضد سل دریافت نمایند و دارو ها بر اساس آنالیز های آزمایشگاهی تغییر داده شوند. طرح دقیق درمانی به وسیله پزشک تنظیم می شود و فرد بیمار باید مستقیما تحت نظر مراقبین بهداشتی دارو ها را مصرف کند تا کاملا درمان شود.

اگر سل درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟

اگر سل درمان نشود بیماری به افراد زیادی منتقل می شود. به علاوه فرد درمان نشده ممکن است شدیدا بیمار شود و یا بمیرد.

برای جلوگیری از انتقال سل چه می توان کرد؟

نکته اساسی برای جلوگیری از انتقال سل این است که بیماران دهان و بینی را هنگام سرفه و عطسه بپوشانند و دارو های درمان نماینده سل را دقیق مصرف نمایند و دوره درمان را حتما کامل نمایند.

منبع: بهداشت نیوز