عاقبتِ نبود امنیت شغلی برای دانشجویان - راه ساری

این مدرس دانشگاه در گفت وگو با خبرنگاران، با بیان این که انسان به امید زنده است، درباره انگیزه دانشجویان برای درس ادبیات گفت: زنده نگاه داشتن امید در نسل جوان از هر چیزی مهم تر است. دانشجو باید مطمئن باشد که اگر بهترین دوران زندگی اش را با قدرت، تمرکز و سخت کوشی به فراگیری دانش اختصاص دهد و به شایستگی درسش را به سرانجام برساند، بعد از تحصیل در جامعه صندلی شایسته ای پیدا خواهد نمود. این حداقل احتیاج یا به عبارتی پیش احتیاج برای فعالیت جدی علمی - دانشگاهی است.

او در ادامه با اشاره به این که ادبیات مانند تمامی هنرها در زندگی انسان ها ریشه دارد، در پاسخ به این که مدرسان ادبیات چگونه می توانند این درس ها را با جذابیت بیشتری همراه نمایند، بیان نمود: مباحثی چون عشق، مرگ، تولد، قدرت و اراده انسانی، تقدیر، روابط خانوادگی، مسائل مالی، اعتیاد، فقر، پیروزی ها و شکست ها و بسیاری دیگر از مباحثی از این نوع، هم از موضوعات مهم ادبی و هنری هستند و هم از موضوعات اصلی زندگی انسان ها. برای جذاب تر کردن کلاس ادبیات کافی است که بین این دو یعنی بین دانشجو و اثر ادبی ارتباط برقرار گردد. دانشجویان زمانی که درک می نمایند اثر ادبی می تواند کاری کند که آن ها مسائل را بهتر بشناسند، عمیق تر درک نمایند و کامل تر حل نمایند، خواه ناخواه جذب اثر خواهند شد؛ چون می بینند ادبیات دیگر در حاشیه زندگی و یک تنوع یا سرگرمی نیست بلکه بسیار فراتر، می تواند نقشی مهم در زندگی شان داشته باشد. وقتی دانشجو درک می نماید که نویسندگان و شاعران بزرگ برای رساندن تجربه ای، پیامی و سخنی تمام زندگی خود را گذاشته اند، به زندان رفته ، تبعید شده ، کشته شده اند یا حداقل بخش اعظم دوران زندگی خود را صرف نموده اند، دیگر به ادبیات صرفا به عنوان یک تفنن نگاه نمی نماید و با ادبیات به صورت جدی درگیر خواهد شد.

این استاد اعزامی وزارت علوم به خارج از کشور همچنین به فارسی آموزان خارجی هم اشاره داشت و گفت: مساله اول برای فارسی آموزان خارج از کشور مساله زبان فارسی است و تعداد کسانی که به ادبیات فارسی می پردازند در مقایسه با تعداد کل فارسی آموزان رقم کمی است. اما همین تعداد اندک نیز نقش پررنگی در روابط فرهنگی دارند، همین فارسی دوستان هستند که آثار ادبی را به زبان های خود ترجمه می نمایند و ایران و فرهنگ ایرانی را به دنیایان می شناسانند؛ از این رو صندلی بسیار والایی در تعاملات فرهنگی دارند. خوشبختانه ادبیات فارسی گنجنیه کم نظیری است و کسانی که وقت خود را صرف آشنایی با آن می نمایند از تلاش و تلاش خود راضی بوده، با دست پر از این سیر و سیاحت ادبی - معنوی برمی گردند. به هر حال زبان وسیله ارتباط است؛ ارتباط هنری، مالی، علمی و ... . اگر بخواهیم زبان فارسی در دنیا پیشرفت کند باید گستره ارتباط ها را بیشتر کنیم و کیفیت ارتباط را بالاتر ببریم. روابط ضعیف با دنیا به ضعف فارسی منجر خواهد شد و روابط قوی تجاری، فرهنگی، علمی، سیاسی، مالی و مانند آن با دنیا به اعتلای زبان فارسی خواهد انجامید.

جاهدجاه سپس درباره نتایجی که واحد نبودن کتاب درسی در دانشگاه برای ادبیات داشته است، گفت که به نظرش غیرممکن است بتوان کتاب واحدی را معرفی کرد.

او اضافه کرد: اگر هدف لایه های بیرونی متن باشد مثل معنای کلمات یا یافتن آرایه ها یا مباحث تاریخی و مانند آن، مسئله ای نیست و می گردد تمام استادان یک کتاب را تدریس نمایند. اما اگر استاد را پلی بدانیم میان متن و زندگی، وضع فرق می نماید. هر استادی نمی تواند پلی باشد که هر متنی را به جامعه ارتباط دهد. ممکن است من بتوانم داستان رستم و سهراب یا داستان ضحاک را به خوبی درس دهم و کاری کنم که دانشجو بعد از خواندن این متون احساس کند صاحب تجربه ای جدید و ارزشمند شده است اما هیچ تضمینی وجود ندارد که چون رستم و سهراب را خوب درس می دهم، رستم و اسفندیار را هم خوب درس بدهم.

این مدرس ادبیات با بیان این که در کلاس فارسی عمومی و هیچ کلاس دیگری نمی توان نویسنده یا شاعر فراوری کرد، درباره رابطه فارسی عمومی و آفرینندگی ادبی اظهار کرد: این کلاس ها شاید بتوانند ایجاد علاقه نمایند و همچنین قدرت درک و تحلیل متون ادبی را بالاتر ببرند. در کلاس های فارسی عمومی همیشه شاهد حضور دانشجویان علاقه مند به آفرینش ادبی هستیم. این دانشجویان از رشته های مختلفی هستند و بعضا تا سال ها ارتباط خود را با استاد درس فارسی عمومی حفظ می نمایند و نقد و نظرهای استاد را در پیشرفت خلاقیت خود موثر می دانند.

عباس جاهدجاه در سرانجام پژوهشگری ادبی را در دوران معاصر همراه با پیشرفت بسیار دانست و گفت: نظریات مختلف ادبی و غیرادبی در این عرصه جولان می دهند. جامعه شناسی، روان شناسی، زبان شناسی، فلسفه، مردم شناسی، تاریخ و بسیاری علوم دیگر متن ادبی را دست مایه پژوهش های خود قرار داده اند؛ از این رو در این عرصه شاهد حرکت های جدید بسیاری بوده ایم. فکر می کنم این جهت رو به پیشرفت باشد و در آینده فعالیت های بین رشته ای بیشتری را ببینیم. اگرچه مانند هر حرکت و اقدامی، نقادی و نقدپذیری می تواند موجب پیشرفت سریع تر گردد.