خبرنگاران چالش های تصمیم گیری در عرصه مقابله با کرونا در یکسال اخیر - راه ساری

نشست تخصصی مرور یک سال سیاستگذاری مدیریت بحران بیماری کرونا در کشور، چالش ها و امیدها در چهارمین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی عصر روز آدینه به همت موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، پژوهشکده سیاستگذاری و اندیشکده حکمرانی دانشگاه صنعتی شریف به صورت مجازی برگزار گردید. در این نشست، حسین قناعتی ، دبیر اتاق فکر مدیریت بحران کرونا مجلس شورای اسلامی، علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مهدی جعفری، پزشک و دکترای تخصصی روانشناسی سلامت حضور داشتند. همچنین در این نشست مازیار عطاری، مدیر عامل بنیاد توسعه فردا دبیر نشست بود.

در این نشست سیاستگذاری ها، خلاها و نواقص موجود در زمینه کرونا در یک سال اخیر مورد بحث و آنالیز نهاده شد.

در ادامه مشروحی از این نشست را می خوانید:

مراحل مواجهه با پاندمی کرونا متفاوت بود

علیرضا رئیسی در ابتدا در خصوص نحوه مواجهه دولت ها با پاندمی کرونا گفت: در ابتدا خبر مربوط به کرونا انکار شد. انکار این خبر در بسیاری از کشورها صورت گرفت. برای مثال کشوری مثل آمریکا به جای اینکه به تامین زیرساخت های خود بپردازد آغاز به متهم کردن کشورهای دیگر از قبیل چین کرد.

وی گفت: نکته دیگری که در رابطه با این ویروس بود این بود که همه کشورها به صورت نقطه سر خط آغاز کردند. یعنی شرایطی بود که برای همه کشورها به یکسان و با فاصله زمانی اندک به وجود آمد و همه آغاز به انجام اقداماتی کردند. در این بحبوحه نگاه بعضی به کشورهای دیگر بود. برای مثال کسانی که از سفرهای خارجی می آمدند آغاز به داستان سازی درباره کشورهای دیگر می کردند در حالیکه در واقع همه کشورها درگیر این ویروس شده بودند و مسائلی در سایر کشورها هم وجود داشت.

وی ادامه داد: نکته دیگر در خصوص میزان تخت به جمعیت بود که در کشورهای مختلف رقم آن متفاوت بود. برای مثال در ایران تعداد تخت 1.6 عدد به 1000 نفر جمعیت بود.

رئیسی گفت: مورد دیگری که در رابطه با کرونا در کشور به وجود آمد در خصوص تامین وسایل حفاظت فردی بود. در تاریخ جامعه ما چنین بحران هایی وجود نداشت و اتفاق آن در زمان کنونی و به یکباره سبب شد در مدتی دچار کمبود وسایل و تجهیزات و نیز امکانات لازم باشیم. هر چند پس از چند ماه جبران شد. همچنین به مرور پروتکل ها و دستورات بهداشتی هم به منظور تامین سلامتی و حفظ خود به افراد داده شد که در مواردی بسیار تاثیرگذار بودند.

در خصوص تصمیم گیری ها باید نگاهمان به ساختار جامعه باشد

رئیسی در خصوص منطق تصمیم گیری ها گفت: من به عنوان معاون بهداشت هر چند علاقه مند باشم که به منظور جلوگیری از شیوع کرونا همه جا تعطیل بگردد اما آیا شدنی است؟ ما در خصوص تصمیم گیری ها باید بدانیم در کدام کشور و با چه ساختاری رو به رو هستیم. اگر بیاییم کارمندان دولتی را تعطیل کنیم و یا به آنها بگوییم به صورت یک سوم کار نمایند در این صورت دستفروشان و سایر مشاغل را باید چه می کردیم؟ این مسائل مالی خود می توانند بحران زا باشند. قرنطینگی و تعطیلی عمومی زمانی می تواند در کاهش کرونا موثر واقع گردد که دولت ها مانند بسیاری از کشورهای دیگر به حمایت افراد جامعه خود بپردازند اما بعضی دولت ها به دلیل مسائل و مسائل مالی امکان این موضوع را نداشتند.

سیاستگذاری های مروبط به کرونا در ابتدا هماهنگ نبودند

قناعتی در خصوص سیاستگذاری های صورت گرفته در زمینه کرونا گفت: از ابتدای ورود کرونا و شیوع آن درشهرها و استان های مختلف تصمیمات و سیاستگذاری هایی انجام شد که همراه با تناقضاتی بود و این تناقضات نشان دهنده نوعی در هم ریختگی بود. برای مثال تصمیماتی در خصوص قرنطینگی، تعطیلی مشاغل و یا در خصوص بیمارستان هایی به منظور ایجاد تخت و مسائلی از این دست نشان از نوعی در هم ریختگی در نظام تصمیم گیری مربوط به کرونا بود. در حالیکه در ابتدا بسیاری از این تصمیمات درست اجرا نمی شدند و نوعی بی نظمی و درهم ریختگی در خصوص آنها دیده می شد اما به مرور شاهد بودیم که تصمیمات بهتر و موثرتر گرفته شد.

وی اضافه نمود: به نظر من یکی از مهمترین مسائل ما در حوزه تصمیم گیری این بود که بسیاری از دستورات و تصمیمات بدون اقتدار بودند و چون اقتدار نبود از سوی مردم کمتر رعایت می شد. در حالیکه از همان اوایل در بسیاری از کشورها به منظور رعایت پروتکل های بهداشتی جرایم سنگینی وضع شد. ما شاهد هستیم پس از گذشت تقریبا چندین ماه این اتفاق در کشورمان رخ داد.

وی در نهایت سخنان خود گفت: درس هایی که ما از کرونا گرفتیم چند مورد هستند. 1- موفقیت دولت ها شدیدا وابسته به اقتدار آنها است.2- پیشگیری اهمیت دارد.3- بیماری و قرنطینگی هوشمند اهمیت بسیار دارد. 4- واکسن به عنوان یکی از ابزارهای مقابله با کرونا است که هنوز فاز سوم این امر طی نشده و ضروری است وزارت بهداشت در این زمینه دقت بسیار کند.5- بازبینی در بدنه مشاوره و افراد حاضر در ستاد ملی کرونا می تواند اثربخش تر باشد.

چالش های نظام تصمیم گیری

در ادامه جعفری در خصوص شرایط سیاستگذاری ها در ابتدای آغاز اپیدمی گفت: اگر بپذیریم که حکمرانی به معنای اعمال حساب شده قدرت برای هم افزایی بازیگران یک عرصه و با موضوع یک حکومت برای اجرای قانون است، باید ببینیم که تا کنون چه کردیم و چه می کنیم؟ اگر اجزای حکمرانی را آنالیز کنیم متوجه می شویم که یکی سیاستگذاری و قدرت سیاستگذاری است که سازمان بهداشت جهانی هم بر آن تاکید داشته. یعنی ابزارها را مورد آنالیز قرار دهیم تا ببینیم درست عمل نموده ایم یا خیر.

وی اضافه نمود: مساله دیگر این است که نمی توان اپیدمی ها را بدون توجه به مردم کنترل کرد. ما باید ببینیم در سطح آگاهی ها حکمرانی چه نموده. هر چند در جاهایی آغاز کردیم و قوانینی برای شکل دادن به رفتار مردم ساختیم اما می توانستیم از اقتدار هم استفاده کنیم. بحث دیگر که در زمینه تصمیم گیری ضروری است مورد توجه قرار بگیرد بحث شناخت است. شناخت باید مبتنی بر داده های میدانی باشد. باید ببینیم در زمینه شناخت چه کردیم و از چه منابع اطلاعاتی استفاده کردیم. در بخش دیگر باید گفت فقط و صرفا بحث تئوری پردازی نیست، بلکه همچنین باید ببینیم عملگرایی به چه صورت است. در اینجا این سوال مطرح می گردد که نهادهای مرتبط چه اقداماتی انجام می دهند.

وی گفت: در زمینه آگاهی رسانی نه تنها کشور ما بلکه کل جهان مسائلی داشتند؛ زیرا اشرافی بر این بیماری نبود. در مرحله بعد آغاز به اسم سازی ها و واژه سازی هایی کردیم مثل فاصله گذاری هوشمند. اسمی که در واقع با ماهیت آن همخوانی نداشت. زیرا چیزی نداشت که نشان از هوشمند بودنش باشد یا نباشد. در مراحل بعدتر آغاز به ساده انگاری و انتساب آن به مردم کردیم که باز این امر مسائل و مسائل خاص خودش را داشت. در مواردی هم برنامه های مختلف به وسیله رسانه ها پخش شد که به جای اینکه شرایط را بهتر کند، در مواردی بدتر کرد. به همین خاطر من فکر می کنم که متخصص رسانه ای نداریم. این سوال را مطرح می کنم که تا کنون چند بار نقدها و سوالات به وسیله رسانه ها پاسخ داده شده اند؟

وی ادامه داد: به نظر من ترکیبی که در کمیته علمی ستاد ملی کرونا بود، ترکیب مناسبی نبود. متاسفانه چینش مناسبی از اشخاص صورت نگرفته بود. بعضی فقط اسمشان در فهرست ستاد ملی کرونا بود و عملا در آن حضور نداشتند. مساله دیگر این است که نمی دانم چرا هنوزم برای ما سخت است از سیستم های دیجیتال استفاده کنیم. این کار اصلا پیچیده نیست. اگر از همان ابتدا استفاده و نحوه استفاده از سیستم های دیجیتال را برای ورود به بانک و دیگر مراکز انجام می شد، شیوع ویروس کمتر رخ می داد.

تور پاریس: دیدار از زیباترین شهر اروپا و کشور فرانسه

تور ونیز: سفر به اروپای شگفت انگیز